Αποτελεσματικότητα Κατ’ οίκον Εκπαιδευτικού προγράμματος στήριξης ασθενών με Αναπνευστική Δυσχέρεια εξαιτίας καρκίνου του Πνεύμονα
Χωραττάς Αριστείδης, Παπασταύρου Ευρυδίκη, Χαραλάμπους Ανδρέας, Κούτα Χριστιάνα
Εισαγωγή: Η αναπνευστική δυσχέρεια είναι το συχνότερο σύμπτωμα στους ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα. Για την αντιμετώπιση της έχουν αναπτυχθεί διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα τα οποία εφαρμόζονται εντός νοσοκομειακού περιβάλλοντος. Υπάρχουν ελάχιστα εκπαιδευτικά προγράμματα για στήριξη των ασθενών με αναπνευστική δυσχέρεια κατ’ οίκον.
Σκοπός: Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή ενός εκπαιδευτικού προγράμματος για στήριξη των ασθενών με αναπνευστική δυσχέρεια εξαιτίας καρκίνου του πνεύμονα και των οικογενειακών φροντιστών τους, στη διαχείριση του συμπτώματος στο σπίτι.
Στόχοι: Βελτίωση της αναπνευστικής δυσχέρειας, του άγχους και της κατάθλιψης των ασθενών μέσω της εφαρμογής του εκπαιδευτικού προγράμματος καθώς και των αισθημάτων άγχους, κατάθλιψης και επιβάρυνσης των οικογενειακών φροντιστών τους.
Μέθοδος: Εφαρμόστηκε τυχαιοποιημένη έρευνα σκοπιμότητας η οποία διήρκησε από τον Φεβρουάριο του 2017 έως και τον Οκτώβριο του 2018. Η δειγματοληψία έγινε κατόπιν παραπομπής των ασθενών από ογκολόγο, με καθορισμένα κριτήρια επιλογής ενώ οι οικογενειακοί φροντιστές ορίστηκαν από τους ασθενείς. Το δείγμα αποτέλεσαν 19 ασθενείς με αναπνευστική δυσχέρεια (n=19), n=11 στην ομάδα παρέμβασης και n=8 στην ομάδα ελέγχου. Η επίδραση στους ασθενείς αξιολογήθηκε με σπιρομέτρηση και με τις κλίμακες mBorg, VAS- Breathlessness και HADS ενώ στους οικογενειακές φροντιστές αξιολογήθηκε με την χρήση των εργαλείων mBorg, ZBI και HADS. Η διαδικασία εφαρμογής είχε διάρκεια συνολικά 4 εβδομάδες.
Αποτελέσματα: Μετά την παρέμβαση παρουσιάζεται βελτίωση, στην ομάδα παρέμβασης, της αναπνευστικής δυσχέρειας των ασθενών (όπως οι ίδιοι και οι οικογενειακοί φροντιστές τους την αξιολόγησαν) και του άγχους ενώ στην ομάδα ελέγχου παρουσιάζουν επιδείνωση. Δε παρουσιάζεται βελτίωση στην αναπνευστική λειτουργία και την κατάθλιψη σε καμία από τις δύο ομάδες. Στους οικογενειακούς φροντιστές παρουσιάζεται βελτίωση στις παραμέτρους του άγχους και της επιβάρυνσης ενώ της κατάθλιψης παραμένει αμετάβλητη.
Συμπεράσματα: Είναι πρωτίστης σημασίας η στήριξη των ασθενών και των οικογενειακών φροντιστών για την αντιμετώπιση της αναπνευστικής δυσχέρειας στο σπίτι. Η αποτελεσματικότητα της εκπαιδευτικής παρέμβασης διαφαίνεται μέσα από τα αποτελέσματα της έρευνας παρόλο το μικρό αριθμό του δείγματος. Η εφαρμογή τέτοιων προγραμμάτων κρίνεται ως αναγκαία για την βελτίωση της ποιότητας ζωής τους καθώς και της ζωής των οικογενειακών φροντιστών τους.
Επιστροφή στο Πρόγραμμα