Προκαταρκτικά αποτελέσματα ποιοτικής διερεύνησης της εμπειρίας πένθους γονέων μετά την αυτοκτονία του παιδιού τους
Ζαβρού Ραφαηλία, Παπασταύρου Ευριδίκη, Χαραλάμπους Ανδρέας, Κουτρούμπα Άννα, Καρανικόλα Μαρία
Εισαγωγή. Ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι ο θάνατος ενός ατόμου λόγω αυτοκτονίας επηρεάζει σημαντικά τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Ωστόσο, οι μελέτες αναφορικά με τις επιπτώσεις στους γονείς είναι ιδιαίτερα περιορισμένες στον διεθνή χώρο.
Σκοπός. Διερεύνηση της εμπειρίας γονέων μετά την απώλεια παιδιού τους λόγω αυτοκτονίας, με έμφαση: α) στη νοηματοδότηση του γεγονότος, και β) στον τρόπο που αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις της απώλειας.
Υλικό και Μέγεθος. Εφαρμόστηκε ποιοτική μεθοδολογία βάσει της ανάλυσης περιεχομένου. Το δείγμα επιλέχθηκε βάσει σκόπιμης δειγματοληψίας από τρείς πόλεις της Κύπρου. Η συλλογή των δεδομένων έγινε βάσει ημι-δομημένου οδηγού με ανοικτές ερωτήσεις (10/2017 – 07/2019).
Αποτελέσματα. Στη μελέτη συμμετείχαν 12 γονείς, 10 μητέρες και 2 πατέρες. Η αυτοχειρία περιγράφηκε ως ξαφνικό, αναπάντεχο και τραυματικό για ολόκληρη την οικογένεια γεγονός, αλλά και ως αναπόφευκτο, πολλές φορές ακατανόητο, αλλά και μοιραίο σε μεγάλο βαθμό. Η νοηματοδότησητου γεγονότος φάνηκε να διέρχεται μέσα από την ανάκληση και ερμηνεία των αναμνήσεων που είχαν από το παιδί τους οι συμμετέχοντες. Ειδικότερα, η αυτοκτονία για κάποιους ερμηνεύτηκε ως μία συνειδητή επιλογή του παιδιού τους που αξίζει να τη σεβαστούν, ενώ για άλλους ως ένα γεγονός θεϊκής βούλησης, ή ακόμη και αποτέλεσμα σοβαρών προβλημάτων υγείας. Ως απάντηση στο τραυματικό βίωμα της αυτοκτονίας, οι συμμετέχοντες χρησιμοποιούσαν ποικίλες στρατηγικές αντιμετώπισης. Σημαντικός παράγοντας για την επιλογή της μίας ή της άλλης στρατηγικής φάνηκε να είναι ο τρόπος με τον οποίο ερμήνευαν τον κοινωνικό περίγυρο, και συγκεκριμένα είτε ως υποστηρικτικό, είτε ως δυσλειτουργικό, ανεπαρκή ή ακόμη και ενοχλητικό και επιβλαβή σε κάποιες περιπτώσεις. Συνολικά, οι συμμετέχοντες περιέγραψαν την ανάγκη τους να βρουν στήριξη μέσω ενεργοποίησης ενδογενών δυνάμεων από τους ίδιους όπως μέσω της επαφής με τη φύση ή το διάβασμα, ή μέσω εξωτερικών πηγών στήριξης όπως διαμέσου των επαγγελματιών υγείας και της εκκλησίας.
Συμπεράσματα. Προτείνεται περαιτέρω διερεύνηση του βιώματος, ώστε να είναι εφικτή η γενίκευση των αποτελεσμάτων στο συγκεκριμένο πολιτισμικό πλαίσιο, και παράλληλα να δοθεί έμφαση στη καταγραφή των διαφορών μεταξύ της εμπειρίας μητέρων και πατέρων.
Επιστροφή στο Πρόγραμμα