Long-Covid Σύνδρομό και διαχείριση ασθενή στην κοινότητα
Χαρίτου Παρασκευή
Εισαγωγή
Η παρατεινόμενη νόσος COVID ή Long-COVID είναι ένα κλινικό σύνδρομο που απασχολεί και που θα συνεχίσει να απασχολεί έντονα την επιστημονική κοινότητα, δεδομένου ότι τα συμπτώματα συνεχίζουν να ταλαιπωρούν τους ασθενείς μακροχρόνια και επηρεάζουν την σωματική και ψυχική υγεία με αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής των ασθενών.
Το σύνδρομο Long COVID φαίνεται πως αφορά περισσότερο τις γυναίκες μέσης ηλικίας. Το αυξημένο σωματικό βάρος, το κάπνισμα, τα χρόνια νοσήματα, η σοβαρή νόσος COVID-19 και η ανάγκη νοσηλείας έχουν αναδειχθεί στις μελέτες ως παράγοντες κινδύνου. Η κοινωνικοοικονομική κατάσταση, ο κοινωνικός αποκλεισμός, γενετικοί, κοινωνικοί ή πολιτισμικοί παράγοντες μπορεί να επηρεάζουν την ποικιλομορφία εμφάνισης των συμπτωμάτων και τη διάρκειά τους.
Οι μηχανισμοί που εμπλέκονται στη Long-COVID είναι περίπλοκοι. Πιθανόν να σχετίζονται με την έκλυση κυτταροκίνων από τον οργανισμό στη φάση της φλεγμονής κατά την οξεία νόσηση, ή με τη δράση του ίδιου του SARS-CoV-2 και την προσβολή κυττάρων σε ένα μεγάλο εύρος ανθρώπινων ιστών ή με τον μηχανισμό ανοσοθρόμβωσης που μπορεί να πυροδοτήσει ο κορωνοϊός σε μικρά αγγεία.
Τα πιο συχνά συμπτώματα περιλαμβάνουν την κόπωση, την δύσπνοια, την γνωστική δυσλειτουργία και άλλα, τα οποία γενικά έχουν επίδραση στην καθημερινή δραστηριότητα.
Σε διεθνές επίπεδο έχουν χρησιμοποιηθεί διάφορα μοντέλα φροντίδας είτε με διεπιστημονικά ιατρεία σε νοσοκομεία αναφοράς, είτε με δίκτυα μεταξύ τριτοβάθμιων νοσοκομείων και πρωτοβάθμιας φροντίδας, αλλά και παροχή κατ’ οίκον νοσηλείας σε ευάλωτους πληθυσμούς ή σε περιοχές με απομακρυσμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας. Επίσης, προσφέρεται συμβουλευτική υποστήριξη σε επαγγελματίες υγείας που αντιμετωπίζουν ασθενείς με ανάλογη συμπτωματολογία ή επιπλοκές. Το γενικό θεραπευτικό πρωτόκολλο προσαρμόζεται στις ιδιαιτερότητες που εμφανίζει κάθε ασθενής.
Σκοπός
Η έγκαιρη αναγνώριση των σημείων και συμπτωμάτων του συνδρόμου Long-Covid από τους επαγγελματίες υγείας καθώς και των μακροχρόνιων επιπτώσεων που προκαλεί στην σωματική και ψυχική υγεία των ασθενών, με στόχο την εφαρμογή των κατάλληλων παρεμβάσεων, για αντιμετώπιση τους και βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών και των οικογενειών τους.
Συμπέρασμα
Η άμεση εφαρμογή συστηματικών μέτρων ανάρρωσης και προγραμμάτων αποκατάστασης είναι καθοριστικά για την πρόληψη των σοβαρών επιπτώσεων της νόσου και για την βέλτιστη σωματική λειτουργικότητα και ψυχική ευεξία του ατόμου.