Ο ρόλος του εξειδικευμένου μαιευτικού και νοσηλευτικού προσωπικού στη νευροπροστατευτική φροντίδα του πρόωρου νεογνού
Λαζάρου Ελευθερία, Δρ. Μεταλλινού Δήμητρα, Δρ. Χατζηγεωργίου Ελένη, Δρ. Λυκερίδου Αικατερίνη
Εισαγωγή: Η «νευροπροστατευτική φροντίδα» (ΝΦ) αποτελεί ένα σύγχρονο μοντέλο φροντίδας που στοχεύει στην ελαχιστοποίηση των έντονων αισθητηριακών και περιβαλλοντικών ερεθισμάτων μιας Μονάδας Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών (ΜΕΝΝ). Οι στρατηγικές που ακολουθεί προλαμβάνουν και μειώνουν την εμφάνιση νευροαναπτυξιακών διαταραχών και δύναται να εφαρμοστούν από το εξειδικευμένο μαιευτικό/νοσηλευτικό προσωπικό μιας ΜΕΝΝ, ενώ η συμμετοχή της οικογένειας του νεογνού στο πλάνο φροντίδας του συμβάλλει καθοριστικά στη νεογνική έκβαση.
Σκοπός: Να διερευνηθεί ο ρόλος του εξειδικευμένου μαιευτικού/νοσηλευτικού προσωπικού μιας ΜΕΝΝ στη ΝΦ του πρόωρου νεογνού καθώς παρατηρήθηκε ότι η Κύπρος κατέχει ένα υψηλό ποσοστό πρόωρων γεννήσεων (11,1%-16,6%) συγκριτικά με άλλες χώρες της Ευρώπης.
Υλικό – Μέθοδος: Διενεργήθηκε βιβλιογραφική ανασκόπηση στις βάσεις δεδομένων Pubmed/Medline και Google Scholar για σχετικά άρθρα που δημοσιεύθηκαν μεταξύ 2002-2022. Λέξεις κλειδιά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν οι “brain focused”, “brain sensitive’’, “brain oriented”, “neurocritical”, “neuroprotective”, “care”, “premature”, “preterm”, “neonate”, “newborn”, “infant” και “clinical practices”.
Αποτελέσματα: Η ΝΦ βασίζεται στις παρακάτω επτά στρατηγικές φροντίδας: 1) τη δημιουργία θεραπευτικού περιβάλλοντος στη ΜΕΝΝ, 2) την ανάπτυξη συναισθηματικού δεσμού με την οικογένεια του νεογνού, 3) τη σωστή τοποθέτηση του νεογνικού σώματος σε συνδυασμό με ήπιους χειρισμούς, 4) τη διαφύλαξη του νεογνικού ύπνου, 5) την ελαχιστοποίηση του νεογνικού πόνου και στρες, 5) την προστασία του νεογνικού δέρματος και 6) τη βελτιστοποίηση της διατροφής του νεογνού.
Προκειμένου η ΝΦ να είναι επιτυχής και διαχρονική, το εξειδικευμένο μαιευτικό/νοσηλευτικό προσωπικό θα πρέπει να διασφαλίσει την υλοποίηση των συγκεκριμένων κλινικών πρακτικών στη φροντίδα ρουτίνας, τη θέσπιση αλλαγών στη λειτουργία των ΜΕΝΝ, τη δημιουργία κατευθυντήριων οδηγιών σε εθνικό επίπεδο, την ανάπτυξη προγραμμάτων συνεχιζόμενης εκπαίδευσης, την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της ΝΦ μέσω ερευνητικών πρωτοκόλλων και διερεύνησης των νεογνικών εκβάσεων αλλά και τη βιωσιμότητα των προγραμμάτων ΝΦ μέσω διοικητικής/οικονομικής υποστήριξης από αρμόδιους φορείς.
Συμπεράσματα: Ο ρόλος του εξειδικευμένου μαιευτικού/νοσηλευτικού προσωπικού στη ΝΦ είναι πολυδιάστατος και κρίνεται υψίστης σημασίας για τη μείωση των ποσοστών νοσηρότητας και νευροαναπτυξιακών διαταραχών στα πρόωρα νεογνά.