Χαιρετισμός Προέδρου Επιτροπής Μαιών /Μαιευτών ΠΑΣΥΝΜ
Με ιδιαίτερη χαρά και συγκίνηση σας καλωσορίζω εκ μέρους της Επιτροπής Μαιών Μαιευτών ΠΑΣΥΝΜ στη 1η Επιστημονική Ημερίδα Μαιευτικής με θέμα «Συνεχής Ανάπτυξη της Μαιευτικής Πρακτικής».
Νοιώθουμε ιδιαίτερη χαρά και συγκίνηση γιατί για πρώτη φορά οι Μαίες της Κύπρου μπορούν να έχουν τη δική τους φωνή μέσα από το δικό τους Συμβούλιο. Η Επιτροπή Μαιων/Μαιευτών ΠΑΣΥΝΜ, είναι αποτέλεσμα προσπαθειών πολλών χρόνων από πολλές Μαίες, οι οποίες πρέπει να νοιώθουν περήφανες αφού οι αγώνες τους απέδωσαν καρπούς. Φέτος κατά την πραγματοποίηση της Γενικής Συνέλευσης και των αρχαιρεσιών του Παγκυπρίου Συνδέσμου Νοσηλευτών και Μάιων εκλέγεται για πρώτη φορά Επιτροπή Μαιών. Ευελπιστούμε με τη δική σας στήριξη να σταθούμε αντάξιες των προσδοκιών σας.
Θέλω να εκφράσω τις ιδιαίτερες ευχαριστίες προς το Διοικητικό Συμβούλιο του ΠΑΣΥΝΜ που αναγνώρισε την αναγκαιότητα της αυτόνομης παρουσίας των Μαιών μέσα στο δικό τους επαγγελματικό χώρο και εργάστηκαν συναινετικά και αποτελεσματικά με τις Μαίες ώστε να έχουμε σήμερα αυτό το αποτέλεσμα. Ευελπιστούμε ότι και οι υπόλοιποι φορείς στο χώρο της Υγείας θα κατανοήσουν τα πολλά πλεονεκτήματα που απορρέουν από ένα ολοκληρωμένο σχέδιο παροχής μαιευτικής φροντίδας στο τόπο μας με κύριο συντελεστή τη Μαία της οποίας ο ρόλος και η δραστηριότητα είναι αναγνωρισμένα από το Νόμο περί Νοσηλευτικής και Μαιευτικής αλλά σε καμία περίπτωση δεν εφαρμόζεται πλήρως .
Η Μαία αναγνωρίζεται διεθνώς ως ένας αυτόνομος επαγγελματίας Υγείας (ICM2006,WHO 1972) εφάμιλλος του Ιατρικού επαγγέλματος και αποτελεί την πιο θεμελιώδη ΠΡΟΛΗΨΗ, στην Αγωγή Υγείας αφού προσπαθεί για την Αρμονική Διάπλαση του Ανθρώπου από την αληθινή Αρχή της Ζωής! Προγεννητική Αγωγή, Αγωγή Υγείας και συγχρόνως Διδαχή Ζωής προς το παιδί από τις ρίζες αυτής της ανθρώπινης ύπαρξης (Dr. Odent M, and Dr.Verny T 2003)
Η συνεχής ανάπτυξη της Μαιευτικής Πρακτικής είναι αναγκαία και επιβαλλόμενη από τις αυξανόμενες προκλήσεις διεθνώς στο τομέα της μείωσης της μητρικής και νεογνικής θνησιμότητας, της αγωγής υγείας της γυναίκας και της οικογένειας κατά την αναπαραγωγική ηλικία, στην πρόληψη των μεταδοτικών νοσημάτων και στην παροχή μαιευτικής φροντίδας κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης , τοκετού και λοχείας.
Η πρόσβαση κάθε γυναίκας σε Μαία και η διατήρηση της φυσιολογίας κατά την εγκυμοσύνη και τοκετό σύμφωνα με την ΔΣΜ(2008) διασφαλίζει την αναπαραγωγική υγεία των γυναικών, του νεογέννητου και των οικογενειών τους.
Η έκθεση των Ηνωμένων Εθνών το 2008 για τους αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας τονίζει ότι πάνω από 60% των γυναικών των χωρών χαμηλού εισοδήματος δεν τυγχάνουν μαιευτικής φροντίδας κατά την γέννηση καθώς επίσης ένα εκατομμύριο νεογέννητα πεθαίνουν μέσα στις πρώτες 24 ώρες της ζωής τους λόγω έλλειψης επαρκών μαιευτικών υπηρεσιών και εκατομμύρια γυναίκες υποφέρουν από μακροχρόνιες επιπλοκές που συμβαίνουν κατά την εγκυμοσύνη ή τον τοκετό. Η θνησιμότητα κατά την κύηση και τον τοκετό αποτελεί τη μεγαλύτερη ανισότητα στην υγεία παγκόσμια. Ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΗΕ (2008) σημειώνει πως καμιά γυναίκα δεν πρέπει να πεθαίνει τη στιγμή που η ίδια δίνει ζωή, τονίζοντας έτσι την αναγκαιότητα επένδυσης στη παροχή μαιευτικών δεξιοτήτων και υπηρεσιών διασφάλισης ζωής καθιστώντας τις μαίες ως βασική προτεραιότητα σε προγράμματα , πολιτικές υγείας και προϋπολογισμούς.
Η έλλειψη Μαιών έχει καταστεί παγκόσμιο πρόβλημα. Το ταμείο του ΟΗΕ για τον πληθυσμό (UNFPA) και η Διεθνής Συνομοσπονδία Μάιων καλούν τις κυβερνήσεις του κόσμου να εξετάσουν επειγόντως την έλλειψη 350.000 μαιών παγκοσμίως. Δυστυχώς και στον τόπο μας η απουσία Μαιευτικής Εκπαίδευσης, από τα Πανεπιστήμια μας και η περιστασιακή εκπαίδευση Μαιών τα τελευταία 25 χρόνια έχει οδηγήσει σε σοβαρότατη έλλειψη Μαιών με δυσμενής επιπτώσεις στον τομέα της Υγείας όπως είναι η πλήρης ιατρικοποιηση του τοκετού ,τα ψηλά ποσοστά Καισαρικών Τομών η αναστολή του Νόμου περί ιδιωτικών Νοσηλευτηρίων.
Όπου υπάρχει αριθμητική επάρκεια μαιών (ΠΟΥ 2005) σε λειτουργικά συστήματα υγείας μειώνεται η ιατρικοποίηση και οι γονείς έχουν την ευκαιρία να γίνουν πρωταγωνιστές της γέννησης του παιδιού τους και όχι παρατηρητές ιατρικών πράξεων όπως της καισαρικής τομής, της φαρμακευτικής πρόκλησης του τοκετού και άλλων πρακτικών που αποδυναμώνουν αντί να ενδυναμώνουν τις οικογένειες. (Hodnett et al 2008).
Σε χώρες όπου υπάρχουν πολλαπλά συστήματα παροχής μαιευτικής φροντίδας όπως η Αυστραλία οι γυναίκες μέσα από μελέτες που έχουν γίνει προτιμούν το «Μαιευτικό Μοντέλο Φροντίδας» στο οποίο η έγκυος έχει συνεχή μαιευτική φροντίδα από Μαίες σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, τοκετού και λοχείας έχοντας δε και την ευκαιρία να επιλέξει τη Μαία που εμπιστεύεται. Αυτό το είδος φροντίδας προσφέρεται κυρίως σε Κέντρα Τοκετού αλλά και σε Νοσοκομεία. Ταυτόχρονα η Μαία έχει και την ικανότητα να διαγνώσει και να παραπέμψει την έγκυο όπου χρειάζεται ιατρική βοήθεια διατηρώντας έτσι εξίσου χαμηλό δείκτη μητρικής και νεογνικής θνησιμότητας. Οι παραπομπές σύμφωνα με τις ίδιες μελέτες φτάνουν το 30%. (Homer et at. 2001a ) ((Harvey et at. 1996)
Η γέννα είναι μια φυσιολογική διαδικασία που οδηγεί τη κάθε γυναίκα σε προσωπικό θρίαμβο ο οποίος αποτελεί πυρήνα αυτοπεποίθησης και ψυχικής δύναμης για όλη την υπόλοιπη ζωή της.
Η διατήρηση της φυσιολογίας κατά την κύηση αντικατοπτρίζει την καλή μαιευτική πρακτική.
Σε αντίθεση ο ιατρικοποιημένος τοκετός αν και διασφαλίζει εξίσου χαμηλά ποσοστά μητρικής και νεογνικής θνησιμότητας οδηγεί σε πολύ ψηλά ποσοστά ιατρικής παρέμβασης και επιπλοκών τόσο σωματικών όσο και ψυχολογικών που οι επιπτώσεις τους στην υγεία της γυναίκας μπορεί να είναι μακροχρόνιες. Ακόμη και η επιτυχία του μητρικού θηλασμού επηρεάζεται άμεσα καθότι μητέρα και βρέφος αναγκαστικά χωρίζονται μετά τον τοκετό
Το 1984 οι Αγγλίδες βγήκαν στους δρόμους φωνάζοντας «Α healthy baby is not enough”. Είναι βέβαιο ότι η κάθε γυναίκα ψάχνει κάτι περισσότερο για αυτή τη μοναδική εμπειρία ζωής της που λέγεται τοκετός. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες γυναίκες ζητούν φυσικό τοκετό. Πρόσφατα τουλάχιστον 3 περιπτώσεις έχουν αποταθεί επίσημα στον σύνδεσμο μας ψάχνοντας μαία για να διασφαλίσουν φυσικό τοκετό. Η ενημέρωση τους για το μοναδικό σύστημα παροχής μαιευτικής φροντίδας στο τόπο μας τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα μόνο απογοήτευση τους προκάλεσε.
Η γυναίκα της Κύπρου χρειάζεται και αυτή άμεσα να έχει επιλογή στον τοκετό. Ένα κέντρο προώθησης φυσικού τοκετού θα είναι πρόκληση για τις Μαίες της Κύπρου να αποδείξουν το ακατόρθωτο που είναι η μείωση των Καισαρικών Τομών στο τόπο μας και η προώθηση του φυσιολογικού τοκετού όπως συμβαίνει σε όλα τα ανεπτυγμένα κράτη του κόσμου.
Παράλληλα οι Μαίες χρειάζονται κίνητρα και στήριξη αφού η διαγραφή της οργανικής θέσης της Μαίας από τη Δημόσια Υπηρεσία έχει οδηγήσει στην εξαφάνιση του επαγγελματία Μαία και στην άγνοια του πολίτη για το ποια είναι η Μαία και το σημαντικότατο ρόλο που διαδραματίζει σε ένα σύστημα υγείας. Παράλληλα η ευχέρεια της υπηρεσίας να χρησιμοποιεί τις Μαίες κάποτε σαν νοσηλεύτριες και κάποτε σαν μαίες μόνο αποδυνάμωση επιφέρει στις Μαίες και κατ’ επέκταση στη Μαιευτική Πρακτική, αφού οι ίδιες εξουθενώνονται ψυχολογικά και σωματικά.
Η απουσία Μαιευτικών Υπηρεσιών από τη Δομή του Υπουργείου Υγείας, μειώνει αισθητά τη φωνή Υπουργείου προς την αντιμετώπιση των προκλήσεων των καιρών που είναι η μείωση των της ιατρικοποίησης του τοκετού ,των Καισαρικών Τομών και η προώθηση του φυσιολογικού τοκετού. Την ίδια στιγμή και το υπουργείο στερείται την στήριξη από τις Μαίες οι οποίες μπορούν να συνδράμουν στη χάραξη πολιτικής και κοινής πορείας ενός ολοκληρωμένου σχεδίου φροντίδας, για την έγκυο γυναίκα και την οικογένεια της βασισμένο στο «Μαιευτικό μοντέλο φροντίδας» το οποίο έχει αναδειχθεί από τους αποδεχτές υγείας ως το καλύτερο.
Οι μαίες μέσα από τη δική τους μοναδική παρέμβαση μπορούν να επηρεάσουν το επίπεδο κάθε μελλοντικής γενιάς αφού μέσα από την πρακτική τους η κάθε μητέρα και πατέρας έχουν τη δυνατότητα να αισθανθούν το δικό τους προσωπικό θρίαμβο συμμετέχοντας συνειδητά και ενεργά στον τοκετό του παιδιού τους, δημιουργώντας έτσι τις προϋποθέσεις για την καλύτερη δυνατή φυσική και ψυχοσυναισθηματική υγεία στην οικογένεια και την κοινωνία γενικότερα.
Ας προβληματιστούμε από τα δεδομένα του σήμερα που ασφαλώς αντικατοπτρίζουν τις πολιτικές του χθες εισάγοντας νέες καινοτομίες στη Μαιευτική Πρακτική διατηρώντας έτσι την συνεχή ανάπτυξη της στα μέγιστα. Αυτό θα διασφαλιστεί βέβαια και από την άμεση δημιουργία πτυχιακού προγράμματος εκπαίδευσης των Μάιων στα πανεπιστήμια μας ώστε να έχουμε και αριθμητική επάρκεια στη χώρα μας.
Κλείνοντας προσδοκία μας είναι η Ημερίδα Μαιευτικής να γίνει ετήσιος θεσμός, συνεισφέροντας έτσι στη συνεχή εκπαίδευση των Μαιών η οποία επιβάλλεται εάν αναλογιστούμε τις ανάγκες της σύγχρονης και υψηλών απαιτήσεων κοινωνίας που ζούμε.
Θερμές ευχαριστίες εκφράζουμε προς τον έντιμο Υπουργό Υγείας Δρ Χρίστο Πατσαλίδη για την άμεση στήριξη του θέτοντας τις εργασίες της1ης επιστημονικής Ημερίδας Μαιευτικής υπό την προστασία του. Τέλος ευχαριστίες σε όλου εσάς που μας τιμήσατε με την παρουσίας σας και σε όλες τις εταιρίες που στήριξαν οικονομικά την πραγματοποίηση αυτού του στόχου. Σας ευχαριστούμε!
Με εκτίμηση
Νίκη Παναγιώτου