ΣΥΝΟΔΟΣ 1-1

Συμπόσιο «Η κοινοτική νοσηλευτική, μαιευτική και ψυχική υγεία σύμφωνα με τις ανάγκες του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας»

Η διαδικασία κατοχύρωσης των νοσηλευτικών και μαιευτικών πράξεων, μέσα από ένα πλαίσιο διαδικασιών και αποζημίωσης, έχει ξεκινήσει από το 2008. Στα πλαίσια αυτά υπήρξε η κατάληξη μέσα από αμοιβαία συγκατάνευση, στο προσχέδιο ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΕΣ, ΜΑΙΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ το 2016. Το 2018 στα πλαίσια εφαρμογής του Γενικού σχεδίου Υγείας έχει προταθεί, από τον ΟΑΥ, ένα νέο προσχέδιο με τίτλο ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΝΟΣΗΛΕΥΤΕΣ, ΜΑΙΕΣ, ΚΛΙΝΙΚΟΥΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΥΣ,ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΕΣ, ΛΟΓΟΠΑΘΟΛΟΓΟΥΣ, ΦΥΣΙΟΘΕΡΑΠΕΥΤΕΣ, ΚΑΙ ΚΛΙΝΙΚΟΥΣ ΨΥΧΟΛΟΓΟΥΣ, ΣΕ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΓΕΣΥ. Στο νέο προσχέδιο απουσιάζουν πολλές από τις προσυμφωνημένες αρχές που αφορούν στην νοσηλευτική και μαιευτική πράξη και αποζημίωση και έτσι υπάρχει εκ νέου διαβούλευση με το ΟΑΥ, με στόχο την γεφύρωση των διαφορών.
Το Συμπόσιο αφορά στην εξωνοσοκομειακή νοσηλευτική/μαιευτική φροντίδα και φροντίδα ψυχικής υγείας που θα παρέχεται μέσα από τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ). Αποσκοπεί στην ανάδειξη της αναγκαιότητας ύπαρξης των πράξεων αυτών μέσα από τον Οργανισμό ώστε να υπάρχει όσο το δυνατόν καλύτερη ποιότητα φροντίδας υγείας στον πολίτη, αλλά και ωφέλιμη σε κόστος για τον ΟΑΥ.
Στόχος είναι να ενημερωθούν οι νοσηλευτές και οι μαίες για την διεργασία και τις εισηγήσεις που τέθηκαν και αφορούν στην παροχή μαιευτικής φροντίδας, σε εξωτερικούς ασθενείς στα πλαίσια του ΟΑΥ, τις νοσηλευτικές/μαιευτικές πράξεις και αποζημιώσεις που έχουν καταγραφεί ως εισηγήσεις του Τομέα Κοινοτικής Νοσηλευτικής, της Επιτροπής Μαιών, του Τομέα Νοσηλευτών Ψυχικής Υγείας και άλλων φορέων της Νοσηλευτικής/Μαιευτικής αλλά και τις απόψεις του ΟΑΥ.

ΣΥΝΟΔΟΣ 1-2

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα ενδυνάμωσης των οικογενειών προσφύγων και μεταναστών με γονικές δεξιότητες (ΙΕΝΕ 8). Ο ρόλος των επαγγελματιών υγείας.

Κούτα Χριστιάνα, Ρούσου Έλενα, Νικολαίδου Έλενα, Papadopoulos Ιrena

Εισαγωγή: Παγκόσμια το 2018, 70,8 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εξαναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, ως αποτέλεσμα διώξεων, συγκρούσεων, βίας ή παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (UNHCR). Περίπου 25,9 εκατομμύρια είναι πρόσφυγες, μισοί εκ αυτών είναι ανήλικοι. Υπάρχει ουσιαστική ανάγκη για την κατανόηση πως η μετανάστευση και/η προσφυγιά, επηρεάζουν την ολιστική υγεία των παιδιών/νέων και τι μπορούν οι επαγγελματίες υγείας να κάνουν για την ευημερία αυτών και των οικογενειών τους. Είναι ένα πολυπαραγοντικό και διαπολιτισμικό θέμα και επηρεάζει όχι μόνο τα ίδια τα άτομα, αλλά και την κοινότητα στην οποία ζουν.

Σκοπός: Eίναι η κατανόηση της σημασίας της εκπαίδευσης των οικογενειών με βασικές γονικές δεξιότητες, στοχεύοντας στην την παροχή στήριξης, γνώσεων και δεξιοτήτων σχετικά με τις ανάγκες φροντίδας υγείας των γονέων και των παιδιών τους υπό τις δύσκολες συνθήκες που αντιμετωπίζουν.

Στόχοι: Οι συμμετέχοντες/ουσες αναμένεται να

1. Κατανοήσουν τις βασικές ανάγκες των παιδιών και των οικογενειών τους
2. Κατανοήσουν τις κύριες γονικές δεξιότητες των οικογενειών αυτών και τον ρόλο τους ως επαγγελματίες υγείας
3. Βελτιώσουν την ποιότητα της φροντίδας οικογενειών μεταναστών/προσφύγων με παιδιά

Μεθοδολογία: Αρχικά, έγινε χαρτογράφηση της διεθνούς και τοπικής (των εταίρων- CY, EL, DE, IT, RO, UK) βιβλιογραφίας σχετικά με τις ανάγκες των οικογενειών των μεταναστών και των προσφύγων με παιδιά σχετικά με τις γονικές δεξιότητες. Αφού έγινε θεματική ανάλυση, οι ενότητες που δημιουργήθηκαν, ενσωματώθηκαν στο εννοιολογικό μοντέλο πολιτισμικής επάρκειαs PTT. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα (ΙΕΝΕ 8) χρηματοδοτείται από την ΕΕ.

Αποτελέσματα: Αναπτύχθηκε και σχεδιάστηκε οδηγός εκπαίδευσης και αναλυτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για νοσηλευτές/τριες, μαίες/ευτές και άλλους επαγγελματίες υγείας και εθελοντές που αναμένεται να παρέχει υποστήριξη, γνώσεις και δεξιότητες σχετικά με τις ανάγκες για τη φροντίδα υγείας των γονέων και των παιδιών, που βρίσκονται κάτω από δύσκολες και μοναδικές συνθήκες. Επιπρόσθετα, η ιστοσελίδα και ο κόμβος γνώσης (Knowledge Hub) του προγράμματος, θα περιλαμβάνει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, εκπαιδευτικά εργαλεία και πραγματικές ιστορίες από πρόσφυγες/μετανάστες, επαγγελματίες υγείας, εθελοντές σε σχέση με τις γονικές δεξιότητες.

Συμπεράσματα: Τα Ευρωπαϊκά προγράμματα ΙΕΝΕ (Intercultural Education of Nurses in Europe) υπογραμμίζουν την ανάγκη κατάρτισης των επαγγελματιών υγείας και των εθελοντών σε διαπολιτισμικά ζητήματα, στοχεύοντας στην παροχή πολιτισμικά επαρκούς και συμπονετικής φροντίδας. Όλα τα παραδοτέα από το πρόγραμμα IENE 8 αποτελούν εργαλεία για την παροχή πολιτισμικά επαρκούς και συμπονετικής φροντίδας στις οικογένειες προσφύγων και μεταναστών με παιδιά, βασισμένη στις γονικές δεξιότητες.

ΣΥΝΟΔΟΣ 1-3

Προκαταρκτικά αποτελέσματα ποιοτικής διερεύνησης της εμπειρίας πένθους γονέων μετά την αυτοκτονία του παιδιού τους

Ζαβρού Ραφαηλία, Παπασταύρου Ευριδίκη, Χαραλάμπους Ανδρέας, Κουτρούμπα Άννα, Καρανικόλα Μαρία

Εισαγωγή.  Ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι ο θάνατος ενός ατόμου λόγω αυτοκτονίας επηρεάζει σημαντικά τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Ωστόσο, οι μελέτες αναφορικά με τις επιπτώσεις στους γονείς είναι ιδιαίτερα περιορισμένες στον διεθνή χώρο.

Σκοπός. Διερεύνηση της εμπειρίας γονέων μετά την απώλεια παιδιού τους λόγω αυτοκτονίας, με έμφαση: α) στη νοηματοδότηση του γεγονότος, και β) στον τρόπο που αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις της απώλειας.

Υλικό και Μέγεθος. Εφαρμόστηκε ποιοτική μεθοδολογία βάσει της ανάλυσης περιεχομένου. Το δείγμα επιλέχθηκε βάσει σκόπιμης δειγματοληψίας από τρείς πόλεις της Κύπρου. Η συλλογή των δεδομένων έγινε βάσει ημι-δομημένου οδηγού με ανοικτές ερωτήσεις (10/2017 – 07/2019).

Αποτελέσματα. Στη μελέτη συμμετείχαν 12 γονείς, 10 μητέρες και 2 πατέρες. Η αυτοχειρία περιγράφηκε ως ξαφνικό, αναπάντεχο και τραυματικό για ολόκληρη την οικογένεια γεγονός, αλλά και ως αναπόφευκτο, πολλές φορές ακατανόητο, αλλά και μοιραίο σε μεγάλο βαθμό. Η νοηματοδότησητου γεγονότος φάνηκε να διέρχεται μέσα από την ανάκληση και ερμηνεία των αναμνήσεων που είχαν από το παιδί τους οι συμμετέχοντες. Ειδικότερα, η αυτοκτονία για κάποιους ερμηνεύτηκε ως μία συνειδητή επιλογή του παιδιού τους που αξίζει να τη σεβαστούν, ενώ για άλλους ως ένα γεγονός θεϊκής βούλησης, ή ακόμη και αποτέλεσμα  σοβαρών προβλημάτων υγείας. Ως απάντηση στο τραυματικό βίωμα  της αυτοκτονίας, οι συμμετέχοντες χρησιμοποιούσαν ποικίλες στρατηγικές αντιμετώπισης. Σημαντικός παράγοντας για την επιλογή της μίας ή της άλλης στρατηγικής φάνηκε να είναι ο τρόπος με τον οποίο ερμήνευαν τον κοινωνικό περίγυρο, και συγκεκριμένα είτε ως υποστηρικτικό, είτε ως δυσλειτουργικό, ανεπαρκή ή ακόμη και ενοχλητικό και επιβλαβή σε κάποιες περιπτώσεις. Συνολικά, οι συμμετέχοντες περιέγραψαν την ανάγκη τους να βρουν στήριξη μέσω ενεργοποίησης ενδογενών δυνάμεων από τους ίδιους όπως μέσω της επαφής με τη φύση ή το διάβασμα, ή μέσω εξωτερικών πηγών στήριξης όπως διαμέσου των επαγγελματιών υγείας και της εκκλησίας.

Συμπεράσματα. Προτείνεται περαιτέρω διερεύνηση του βιώματος, ώστε να είναι εφικτή η γενίκευση των αποτελεσμάτων στο συγκεκριμένο πολιτισμικό πλαίσιο, και παράλληλα να δοθεί έμφαση στη καταγραφή των διαφορών μεταξύ της εμπειρίας μητέρων και πατέρων.

ΣΥΝΟΔΟΣ 2A-1

Αποτελεσματικότητα Κατ’ οίκον Εκπαιδευτικού προγράμματος στήριξης ασθενών με Αναπνευστική Δυσχέρεια εξαιτίας καρκίνου του Πνεύμονα

Χωραττάς Αριστείδης, Παπασταύρου Ευρυδίκη, Χαραλάμπους Ανδρέας, Κούτα Χριστιάνα

Εισαγωγή: Η αναπνευστική δυσχέρεια είναι το συχνότερο σύμπτωμα στους ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα. Για την αντιμετώπιση της έχουν αναπτυχθεί διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα τα οποία εφαρμόζονται εντός νοσοκομειακού περιβάλλοντος. Υπάρχουν ελάχιστα εκπαιδευτικά προγράμματα για στήριξη των ασθενών με αναπνευστική δυσχέρεια κατ’ οίκον.

Σκοπός: Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή ενός εκπαιδευτικού προγράμματος για στήριξη των ασθενών με αναπνευστική δυσχέρεια εξαιτίας καρκίνου του πνεύμονα και των οικογενειακών φροντιστών τους, στη διαχείριση του συμπτώματος στο σπίτι.

Στόχοι: Βελτίωση της αναπνευστικής δυσχέρειας, του άγχους και της κατάθλιψης των ασθενών μέσω της εφαρμογής του εκπαιδευτικού προγράμματος καθώς και των αισθημάτων άγχους, κατάθλιψης και επιβάρυνσης των οικογενειακών φροντιστών τους.

Μέθοδος: Εφαρμόστηκε τυχαιοποιημένη έρευνα σκοπιμότητας η οποία διήρκησε από τον Φεβρουάριο του 2017 έως και τον Οκτώβριο του 2018. Η δειγματοληψία έγινε κατόπιν παραπομπής των ασθενών από ογκολόγο, με καθορισμένα κριτήρια επιλογής ενώ οι οικογενειακοί φροντιστές ορίστηκαν από τους ασθενείς. Το δείγμα αποτέλεσαν 19 ασθενείς με αναπνευστική δυσχέρεια (n=19), n=11 στην ομάδα παρέμβασης και n=8 στην ομάδα ελέγχου. Η επίδραση στους ασθενείς αξιολογήθηκε με σπιρομέτρηση και με τις κλίμακες mBorg, VAS- Breathlessness και HADS ενώ στους οικογενειακές φροντιστές αξιολογήθηκε με την χρήση των εργαλείων mBorg, ZBI και HADS. Η διαδικασία εφαρμογής είχε διάρκεια συνολικά 4 εβδομάδες.

Αποτελέσματα: Μετά την παρέμβαση παρουσιάζεται βελτίωση, στην ομάδα παρέμβασης, της αναπνευστικής δυσχέρειας των ασθενών (όπως οι ίδιοι και οι οικογενειακοί φροντιστές τους την αξιολόγησαν) και του άγχους ενώ στην ομάδα ελέγχου παρουσιάζουν επιδείνωση. Δε παρουσιάζεται βελτίωση στην αναπνευστική λειτουργία και την κατάθλιψη σε καμία από τις δύο ομάδες. Στους οικογενειακούς φροντιστές παρουσιάζεται βελτίωση στις παραμέτρους του άγχους και της επιβάρυνσης ενώ της κατάθλιψης παραμένει αμετάβλητη.

Συμπεράσματα: Είναι πρωτίστης σημασίας η στήριξη των ασθενών και των οικογενειακών φροντιστών για την αντιμετώπιση της αναπνευστικής δυσχέρειας στο σπίτι. Η αποτελεσματικότητα της εκπαιδευτικής παρέμβασης διαφαίνεται μέσα από τα αποτελέσματα της έρευνας παρόλο το μικρό αριθμό του δείγματος. Η εφαρμογή τέτοιων προγραμμάτων κρίνεται ως αναγκαία για την βελτίωση της ποιότητας ζωής τους καθώς και της ζωής των οικογενειακών φροντιστών τους.

ΣΥΝΟΔΟΣ 2A-2

Νοσηλευτική vs Ακτινοβολία Δηλώστε «X»

Καπλάνης Πρόδρομος, Πίτρη Ελένη, Λαμπασκής Μάριος

Στόχος και Σκοπός. Ενημέρωση Νοσηλευτών σχετικά με τη Νέα Νομοθεσία περί Ιονίζουσας Ακτινοβολίας – Ο ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΠΟ ΙΟΝΙΖΟΥΣΕΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΥΡΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΡΑΔΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2018 -. Ποιες αλλαγές θα επηρεάσουν το επάγγελμα του Νοσηλευτή, η διαπίστωση αναγκαιότητας ή μη συνεχούς εκπαίδευσης σε θέματα ακτινοπροστασίας και η παρουσίαση των δόσεων ακτινοβολίας που δέχθηκαν Νοσηλευτές κατά το έτος 2018.

Μέθοδος. Μελετήθηκαν, αναλύθηκαν και παρουσιάζονται οι δόσεις ακτινοβολίας που δέχθηκαν 147 Νοσηλευτές, 107 Νοσηλευτές Δημόσιου και 40 Νοσηλευτές Ιδιωτικού Τομέα, κατά το έτος 2018, στην επιφάνεια του δέρματος Hp(007) και σε βάθος 10 χιλιοστών Hp(10). Η καταγραφή δόσεων έγινε με τη μέθοδο της θερμοφωταύγειας με δοσίμετρα τύπου MTS-N, για τις μετρήσεις χρησιμοποιήθηκε μετρητής RADOS RE2000 καθώς και ο ακτινοβολητής ΙR2000  οι οποίοι βρίσκονται εγκατεστημένοι στο Εργαστήριο Δοσημετρίας του Κλάδου Ιατρικής Φυσικής στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας.

Αποτελέσματα. Η συνεχής εμπλοκή και συνεργασία λειτουργών του Κλάδου Ιατρικής Φυσικής με Νοσηλευτές του Ιδιωτικού αλλά κυρίως του Δημόσιου Τομέα, έχει αναδείξει την αναγκαιότητα συνεχούς εκπαίδευσης σε θέματα Ακτινοπροστασίας, αλλά και τη επιμόρφωση των Νοσηλευτών σε θέματα που άπτονται της νέας Νομοθεσίας και ειδικότερα θέματα που αφορούν τις ευθύνες, υποχρεώσεις αλλά και τα δικαιώματα τους. Ταυτόχρονα όμως η ανάλυση των αποτελεσμάτων των δόσεων που δέχθηκαν οι Νοσηλευτές κατά το έτος 2018 έχει αναδείξει ότι η σωστή χρήση του ακτινοπροστατευτικού εξοπλισμού και η τήρηση των βασικών αρχών ακτινοπροστασίας είναι ικανή ώστε το προσωπικό να διεκπεραιώνει τα καθήκοντα του χωρίς να διατρέχει οποιοδήποτε κίνδυνο να ξεπεράσει τα επιτρεπτά όρια όπως αυτά έχουν τεθεί από τη Νέα Νομοθεσία.

Συμπεράσματα. Τα νέα συστήματα με τα οποία εξοπλίζονται σήμερα τα Δημόσια Νοσηλευτήρια παρέχουν πολλές δυνατότητες στο χρήστη ενώ παράλληλα μειώνουν τις δόσεις τόσο στον ασθενή όσο και στο προσωπικό. Παρόλα αυτά καθιστούν την ανάγκη για συνεχή εκπαίδευση του προσωπικού ακόμα πιο επιτακτική ώστε να γίνεται βέλτιστη χρήση του εξοπλισμού.

ΣΥΝΟΔΟΣ 2A-3

Μελέτη Αξιολόγησης της Ασφάλειας των Επαγγελματιών υγείας στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΑΕΠ) & Ογκολογικού Θαλάμου στο Νοσοκομείο Λεμεσού – Λευκωσίας σε Σχέση με την Βία

Λοίζου Απόστολος , Προδρόμου Ευαγόρας

Εισαγωγή: Η ασφάλεια στο χώρο εργασίας αφορά όλους τους εργαζομένους σε όλους τους τομείς. Στους επαγγελματίες υγείας η ασφάλεια αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ακεραιότητα και την επάρκεια τους, έτσι ώστε να είναι δυνατή και πληρέστερη παροχή φροντίδας προς τους ασθενείς. Η βία αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που επηρεάζουν σοβαρά την εργασία και την υγεία των επαγγελματιών υγείας.

Σκοπός: Η αξιολόγηση της βίας μέσα στους θαλάμους αυτούς, η κατανόηση του θέματος και η έγκαιρη έναρξης αντιμετώπισης της βίας στους επαγγελματίες υγείας.

Μέθοδος: Η μέθοδος που ακολουθήθηκε είναι ο σχεδιασμός της παρουσίασης του πληθυσμού των δύο μεγάλων πόλεων Λεμεσού και Λευκωσίας και η καταγραφή των εργαζομένων που δουλεύουν στα νοσοκομεία. Είναι μια σύγχρονη έρευνα που έχει διεξαχθεί μέσα σε ένα έτος από το Δεκέμβριο του 2015 μέχρι το Δεκέμβριο του 2016 η οποία αναλύει την νοσοκομειακή βία στα τμήματα επειγόντων περιστατικών και ογκολογικών θαλάμων εναντίον των επαγγελματιών υγείας των δύο πόλεων.

Η μεθοδολογία της ερευνά δομείται σε τρία στάδια.

Στο πρώτο στάδιο έγινε μια συνεχής και εκτενής βιβλιογραφική ανασκόπηση σχετικά με την βία στους επαγγελματίες υγείας. Εντοπίστηκαν και μελετήθηκαν παρόμοιες έρευνες τόσο διεθνής όσο και ελληνικές. Σημαντική παρατήρηση και διεξαγωγή της παρούσας ερευνάς ήταν ο Μικρός αριθμός επι του θέματος στην Κύπρο.

Στο δεύτερο στάδιο, έγινε βαθύτερη Μελέτη του θεωρητικού πλαισίου που περιβάλλει την βία κατά τον επαγγελματιών υγείας (νοσηλευτές, γιατροί) με βάση προηγούμενες επιστημονικές έρευνες, άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά, βιβλία, ιστοσελίδες και άλλες έγκυρες πηγές.

Στο τρίτο στάδιο, κάνοντας ένα σχεδιασμό απογραφής των εργαζόμενων διανεμήθηκε και απαντήθηκε ανώνυμα το ερωτηματολόγιο VIF οπού σταθμίστηκε από τον κ.Π.Βεζυρίδη Σε 203 νοσηλευτές και 41 γιατρούς που είναι καταχωρημένοι και εργάζονται στα δυο νοσοκομεία της κυπριακής δημοκρατίας. Το νοσοκομείο της Λευκωσίας το οποίο είναι το ποιο μεγάλο στην Κύπρο φιλόξενα το τμήμα επειγόντων περιστατικών 280 άτομα ανά την ημέρα και ετησίως 20.212. Ενώ το ογκολογικό τμήμα στην Λευκωσία μπορεί να φιλοξενήσει από 20 άτομα την ημέρα και 175 ετησίως. Η πρωτεύουσα της Κύπρου έχει περίπου 327.000 πληθυσμό που αυτό αναλογείτε με το 39% του συνολικού πληθυσμού. Στην Λεμεσό οπού εδρεύει το 2 μεγαλύτερο νοσοκομείο της χωράς το τμήμα επειγόντων περιστατικών φιλόξενα μέσο όρο 294 άτομα την ημέρα και ετησίως 23.145.

ΣΥΝΟΔΟΣ 2A-4

Εμπειρίες και αντιλήψεις ασθενών που νοσηλεύονται σε προστατευτική απομόνωση μετά από μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων

Μασιήνη Μαρία

Εισαγωγή: Η Μεταμόσχευση Αιμοποιητικών Κυττάρων – ΜΑΚ (Hematopoietic Stem Cell Transplantation – HSCT) αποτελεί μια σωτήρια διαδικασία για τους ασθενείς με αιματολογικές κακοήθειες, αλλά είναι εξαιρετικά επικίνδυνη και απειλητική για τη ζωή του ατόμου. Η αντιμετώπιση των προβλημάτων του ατόμου,  περιλαμβάνει την παροχή σύνθετης φροντίδας υγείας σε σοβαρά ανοσοκατασταλμένους ασθενείς, σε ένα ασφαλές περιβάλλον νοσηλείας για την πρόληψη δυνητικών λοιμώξεων ή/και την αντιμετώπιση τους, προκαλώντας ψυχοσωματικές και κοινωνικές αντιδράσεις

Σκοπός: Οι επαγγελματίες υγείας να αναγνωρίσουν και να κατανοήσουν τις εμπειρίες και τις αντιλήψεις των ασθενών που νοσηλεύονται στο περιβάλλον της προστατευτικής απομόνωσης μετά από ΜΑΚ, ώστε να καταστούν ικανοί να παρέχουν αποτελεσματική φροντίδα υγείας

Μεθοδολογία: Πραγματοποιήθηκε ανασκόπηση της ερευνητικής βιβλιογραφίας στις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων EMBASE, MEDLINE, CINAHL, COCHRANE και PUBMED από το 1980 μέχρι και σήμερα, για τον εντοπισμό δημοσιευμένων ερευνητικών μελετών στην Αγγλική και στην Ελληνική γλώσσα που χρησιμοποίησαν ποιοτική μεθοδολογική προσέγγιση

Results: Η αναζήτηση κατέληξε σε 11 ερευνητικές μελέτες οι οποίες πληρούσαν τα κριτήρια εισδοχής. Ένας αριθμός θεμάτων αναδύθηκε από την εις βάθος διερεύνηση των αντιλήψεων και των εμπειριών των ασθενών κατά τη νοσηλεία τους στην προστατευτική απομόνωση. Τα ερευνητικά αποτελέσματα αναδύουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς και τις ποικίλες στρατηγικές αντιμετώπισης που εφαρμόζονται

Συμπεράσματα: Διαφαίνεται μέσα από τις μελέτες ότι η φυσική απομόνωση προκαλεί σημαντικές ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις στους ασθενείς. Προσδίδεται ιδιαίτερη σημασία σε θέματα όπως είναι η κοινωνική και η συναισθηματική υποστήριξη από την οικογένεια και την ομάδα υγείας, οι ποικίλες στρατηγικές αντιμετώπισης που αναπτύσσονται, η επικοινωνία, η ενημέρωση, η διατήρηση επαφής με τον έξω κόσμο, η οριστική ανάρρωση από την ασθένεια και ο ζωτικός ρόλος που διαδραματίζουν οι νοσηλευτές στην παροχή θεραπευτικής νοσηλευτικής φροντίδας κατά την περίοδο αυτή, ενώ δίδεται λιγότερη έμφαση στο ίδιο το φυσικό περιβάλλον της απομόνωσης.

Λέξεις Κλειδιά: “isolation”, “protective”, “haemopoietic stem cell transplantation”, “bone marrow transplantation”, “perceptions”, “experiences”, “feelings”, “haematological”

ΣΥΝΟΔΟΣ 2B-1

Παραλήψεις στην φροντίδα της στοματικής κοιλότητας: αντιλήψεις, πρακτικές και εμπειρίες νοσηλευτών

Χαραλάμπους Μελανή, Ευσταθίου Γιώργος, Λάμπρου Περσεφόνη, Ηρακλέους Ηρακλής, Παπασταύρου Ευριδίκη

Eισαγωγή: Η στοματική υγεία θεωρείται απαραίτητη για την ευημερία του ατόμου. Η φτωχή στοματική υγεία έχει αρνητικό αντίκτυπο στη συνολική υγεία του ανθρώπου ενώ συμβάλλει και προδιαθέτει στην εκδήλωση και άλλων ασθενειών. Έχει τεκμηριωθεί διεθνώς ότι οι νοσηλευτές, κατά την πρακτική τους στα νοσηλευτήρια, καθυστερούν ή παραλείπουν τη φροντίδα της στοματικής κοιλότητας με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος ανεπιθύμητων ενεργειών στους νοσηλευόμενους ασθενείς.

Σκοπός: Η διερεύνηση των αντιλήψεων, πρακτικών και εμπειριών των νοσηλευτών όσον αφορά στη φροντίδα της στοματικής κοιλότητας των νοσηλευόμενων ασθενών.

Μέθοδος: Η συλλογή δεδομένων έγινε με ομάδες εστίασης. Τα αποτελέσματα επεξεργάστηκαν με ανάλυση περιεχομένου. Συνολικά, 24 νοσηλευτές που εργάζονται σε παθολογικά και χειρουργικά τμήματα σε νοσηλευτήρια της Κύπρου, συμμετείχαν τον Δεκέμβριο του 2018 σε 3 ομάδες εστιασμένης συζήτησης. Σε τέταρτη ομάδα εστιασμένης συζήτησης (n=6), η οποία βασίστηκε στα ευρήματα των δηλώσεων των συγκεκριμένων νοσηλευτών, έλαβαν μέρος προϊστάμενοι των ίδιων τμημάτων και διερευνήθηκε ο ρόλος τους στην φροντίδα της στοματικής κοιλότητας. Οι συζητήσεις συντονίστηκαν από ανεξάρτητο άτομο, χρησιμοποιώντας έναν ημι-δομημένο οδηγό συνέντευξης. Οι ηχογραφήσεις των συζητήσεων απομαγνητοφωνήθηκαν. Η θεματική τους ανάλυση ακολούθησε τις οδηγίες των Krueger και Casey.

Αποτελέσματα: Τα ευρήματα της έρευνας επιβεβαιώνουν ότι η φροντίδα της στοματικής κοιλότητας συχνά παραλείπεται από τους νοσηλευτές.  Διάφοροι παράγοντες επηρεάζουν την παράλειψη της φροντίδας, στους οποίους περιλαμβάνονται τα χαρακτηριστικά των ασθενών, οι αντιλήψεις και απόψεις των νοσηλευτών  και το εργασιακό περιβάλλον. Επιπλέον, έχει διαφανεί ότι κάποιοι παράγοντες επηρεάζουν θετικά στην εφαρμογή της διαδικασίας όπως είναι ο ρόλος του προϊστάμενου του νοσηλευτικού τμήματος καθώς και η πολιτική κάθε τμήματος.

Συμπεράσματα: Η αναθεώρηση της τρέχουσας πρακτικής, απαιτεί γνώση των παραγόντων που την επηρεάζουν θετικά και αρνητικά. Σημαντικό ρόλο στην αναθεώρηση αυτή διαδραματίζουν οι προϊστάμενοι των τμημάτων καθώς και η ανάπτυξη πολιτικών και κατευθυντήριων οδηγιών και η συνεχής εκπαίδευση των νοσηλευτών. Η στόχευση στις πιο πάνω παραμέτρους μπορεί να συμβάλει στην βελτίωση της υφιστάμενης τακτικής.

ΣΥΝΟΔΟΣ 2B-2

Ο ρόλος των επαγγελματιών υγείας στη συμμόρφωση του ασθενούς στη θεραπευτική αγωγή

Ασημακοπούλου Ευανθία, Θεοδόσης-Νόμπελος Παναγιώτης, Τριάντης Χαράλαμπος

Εισαγωγή: Παρά τη έντονη ανάπτυξη στον τομέα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, με σκοπό τη δημιουργία εξατομικευμένης θεραπείας, συνεχώς ελλοχεύει το ζήτημα της μη συμμόρφωσης του ασθενούς στη θεραπεία. Οι παράγοντες ελλιπούς συμμόρφωσης είναι κυρίως σχετιζόμενοι με τον ίδιο τον ασθενή, το κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον, αλλά και τους επιστήμονες υγείας.

Σκοπός: Η διερεύνηση του ρόλου των επαγγελματιών υγείας στη βελτίωση της συμμόρφωσης του ασθενούς στη θεραπευτική αγωγή.

Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε βιβλιογραφική ανασκόπηση άρθρων, της τελευταίας δεκαετίας, στην ελληνική και αγγλική γλώσσα συναφών με το θέμα στις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων Pubmed, Scopus, Science Direct και Google Scolar, χρησιμοποιώντας ως λέξεις – κλειδιά : “compliance to treatment”, “adherence”, “health care professionals”

Αποτελέσματα: Η βελτίωση της συμμόρφωσης του ασθενή στη θεραπεία προϋποθέτει μέτρα που σχετίζονται με την εκπαίδευση των ασθενών, σε επίπεδο σωστών και κωδικοποιημένων οδηγιών. Η άμεση επικοινωνία ασθενούς και επαγγελματία υγείας, συμβάλει στην ανάπτυξη του κατάλληλου πλαισίου εμπιστοσύνης και στην ενίσχυση της γνώσης του πρώτου στο πρόβλημα υγείας του. Ο περιορισμός της πολυφαρμακίας, η κατηγοριοποίηση των φαρμάκων ανά δόση και η επανάληψη της ιατρικής οδηγίας, μπορούν να βοηθήσουν ειδικά σε περιπτώσεις ατόμων με χαμηλό επίπεδο μόρφωσης ή σε πάσχοντες από κάποια νοητική νόσο. Η παρακολούθηση και καταγραφή της μη συμμόρφωσης και ο συσχετισμός της με τη νόσο και την κατάσταση του ασθενούς, πρέπει να αποτελέσει ακόμα ένα μέλημα του επαγγελματία υγείας, καθώς μπορεί να συμβάλει στη μείωση του προβλήματος.

Συμπεράσματα: Η μελέτη του ζητήματος της συμμόρφωσης του ασθενούς, αν και εν μέρει υποβαθμισμένη, αποτελεί παράγοντα κλειδί για την υγεία και τη διαχείριση του ασθενούς τόσο σε ενδονοσοκομειακό, όσο και σε εξωνοσοκομειακό περιβάλλον.

Λέξεις Ευρετηρίου: «συμμόρφωση στη θεραπεία»,  «προσκόλληση στη θεραπεία», «επαγγελματίες υγείας»

ΣΥΝΟΔΟΣ 2B-3

Ο ρόλος και η συνεισφορά του νοσηλευτικού προσωπικού σε ασθενείς με ρευματικές παθήσεις

Συμεού Κωνσταντίνου Μικαέλλα, Ευσταθίου Άντρη

Εισαγωγή: O νοσηλευτής με την εξειδίκευση Ρευματολογίας είναι ένας σημαντικός παράγοντας στην καθημερινή ρουτίνα ενός ασθενή με ρευματοπάθεια. Συγκεκριμένα οι νοσηλευτές ρευματολογίας μπορεί να επηρεάσουν θετικά τη γνώση, την ικανοποίηση και τον πόνο των ασθενών, βελτιώνοντας την λειτουργικότητα τους και κατεπέκταση την ποιότητα ζωής τους.

Σκοπός: Ο σκοπός αυτής της ανασκόπησης είναι να εντοπίσει και να παρουσιάσει τον εξειδικευμένο ρόλο των νοσηλευτών Ρευματολογίας σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία και να φανεί η σπουδαιότητα του ρόλου του νοσηλευτή όσο αφορά τη φροντίδα του ρευματολογικού ασθενή καθώς και ο εκπαιδευτικός του ρόλος προς τον ίδιο και την οικογένεια.

Μέθοδος: Η αναζήτηση της βιβλιογραφίας πραγματοποιήθηκε μεταξύ Οκτωβρίου 2018-Μαιο 2019 Μαΐου στις βάσεις δεδομένων PubMed, Science Direct,  Cochrane Library, Wiley online Library και στην μηχανή αναζήτησης Google Scholar από το 2009 μέχρι και τον Μαίο του 2019 με τις εξής λέξεις κλειδιά: «ρευματικές παθήσεις»,  «νοσηλευτής ρευματολογίας», «EULAR», «patient expert» και συνδυασμός αυτών  Κριτήρια ένταξης των μελετών ήταν η ύπαρξη σαφούς συσχέτισης με το υπό μελέτη θέμα, η γλώσσα να είναι είτε αγγλική είτε ελληνική. Για την παρουσίαση αυτή επίσης αντλήθηκε γνώση από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Φροντίδα Ασθενών με Ρευματικές Παθήσεις» του Τομέα Εκπαίδευσης του Υπουργείου Υγείας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας.

Αποτελέσματα: Η νοσηλευτική φροντίδα των ρευματολογικών ασθενών είναι ανθρωποκεντρική με επίκεντρο την υποστήριξη της δημιουργίας δεξιοτήτων αυτοδιαχείρισης, στην ενδυνάμωση του ασθενούς για καλύτερο αυτοέλεγχο της νόσου και στην αύξηση της αυτοαποτελεσματικότητας. Τα παραπάνω επιτυγχάνονται με την εκπαίδευση του ασθενούς σχετικά με σωστές συμπεριφορές υγείας, μαθαίνοντας για την αυτοδιαχείριση και την αυτοαξιολόγηση της εξέλιξης της νόσου, καθώς και η παραπομπή σε άλλους επαγγελματίες υγείας.

Συμπεράσματα: Δημιουργώντας μια ισχυρή αλυσίδα υγειονομικής περίθαλψης με τον ρευματολόγο να αποτελεί τον κύριο σύνδεσμο, μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής του ασθενή με ρευματοπάθεια, αλλά ταυτόχρονα να μειώσει το κόστος των θεραπειών αλλά και την σωματική βλάβη και τον πόνο του ασθενή.

ΣΥΝΟΔΟΣ 2B-4

Νομοφοβία (no mobile phone phobia) και επιπτώσεις στη σωματική υγεία σε νεαρούς ενήλικες. Βιβλιογραφική Ανασκόπηση.

Νοταρά Βενετία, Βάγκα Ελισσάβετ,  Γναρδέλλης Χαράλαμπος, Λάγιου Αρετή

Εισαγωγή: Η Νομοφοβία αναφέρεται στο οξύ άγχος που βιώνει το άτομο όταν αδυνατεί να χρησιμοποιήσει το «έξυπνο» κινητό τηλέφωνό του (smartphone). Ως όρος αναφέρθηκε για πρώτη φορά το 2008 και θεωρείται φοβία της σύγχρονης εποχής, αποτέλεσμα της εξέλιξης της τεχνολογίας.

Σκοπός και στόχοι: Σκοπός της ανασκόπησης ήταν η διερεύνηση της συσχέτισης μεταξύ της Νομοφοβίας και της παρουσίας σωματικών συμπτωμάτων σε νεαρούς ενήλικες με στόχο να αναδειχθούν οι επιπτώσεις στην υγεία και να εφαρμοστούν κατάλληλα προγράμματα πρόληψης και αντιμετώπισης του φαινομένου.

Μέθοδος: Έγινε αναζήτηση μέσα από ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας, με χρονικό περιορισμό δεκαετίας, σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων (Pubmed, Google Scholar) με λέξεις κλειδιά όπως, νομοφοβία, «έξυπνα» κινητά τηλέφωνα, σωματική υγεία, νέοι ενήλικες. Μελετήθηκαν 50 άρθρα εκ των οποίων συμπεριλήφθηκαν τα 15 που ικανοποιούσαν τα κριτήρια. Αναφέρονταν στην ύπαρξη Νομοφοβίας και τη συσχέτισή της με την παρουσία αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία, ενώ αποκλείστηκαν άρθρα που αφορούσαν το γενικό πληθυσμό και δεν ήταν γραμμένα στην αγγλική γλώσσα.

Αποτελέσματα: Η βιβλιογραφική ανασκόπηση καταδεικνύει τη σχέση μεταξύ της ύπαρξης της Νομοφοβίας και της σωματικής υγείας στους νέους ενήλικες. Καταγράφονται συμπτώματα όπως κεφαλαλγία, θολή όραση, ξηρότητα οφθαλμών, μυοσκελετικά προβλήματα και ακοής, διαταραχές ύπνου, ταχυκαρδία, εφίδρωση, τρέμουλο και εγρήγορση αναπνοής. Επιπλέον, έχει παρατηρηθεί ότι, η παρατεταμένη χρήση των «έξυπνων» κινητών τηλεφώνων μπορεί να επιδρά αρνητικά στις καθημερινές δραστηριότητες.

Συμπεράσματα: Παρόλο που η καινοτομία στην επικοινωνία έκανε τη ζωή των νέων πιο εύκολη, γρήγορη και παραγωγική, οι επιπτώσεις της υπερβολικής ενασχόλησης με τα «έξυπνα» κινητά τηλέφωνα μπορεί να είναι σοβαρός λόγος υποβάθμισης της υγείας τους. Ωστόσο, ελάχιστες είναι οι μελέτες που έχουν αξιολογήσει τη Νομοφοβία ως επιβαρυντικό παράγοντα στην υγεία. Διαφαίνεται η ανάγκη διερεύνησης του φαινομένου, καθώς αυτό εξελίσσεται σε φαινόμενο επιδημίας και αφορά άμεσα τον τομέα της Προαγωγής Υγείας.

ΣΥΝΟΔΟΣ 3A-1

Η επίδραση στον πληθυσμό ενός ενημερωτικού προγράμματος αναφορικά με την δωρεά οργάνων και ιστών.

Στυλιανού Βάσω, Κωνσταντακοπούλου Ολυμπία, Καϊτελίδου Δάφνη, Χαραλάμπους Γιώργος

Εισαγωγή: Η ιατρική επιστήμη στον τομέα των μεταμοσχεύσεων κάθε χρόνο εξελίσσεται. Η προϋπόθεση για τη διαδικασία αυτή είναι η ύπαρξη δωρητών οργάνων. Παρόλο που θεωρείται μια αποδεκτή μέθοδος, ανά το Παγκόσμιο, η διαδικασία αυτή εμπίπτει σε ηθικούς προβληματισμούς και διλήμματα που εμποδίζουν τις λίστες δωρητών να αυξηθούν.  Μέσα στα χρόνια φάνηκε η σημαντικότητα της εκπαίδευσης για την αλλαγή συμπεριφοράς σε διάφορα θέματα υγείας που απασχολούν τον γενικό πληθυσμό. Μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα σε διάφορες ομάδες πληθυσμών, φαίνεται να υπάρχει μια σημαντική βελτίωση στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και υιοθέτησης σωστών τρόπων συμπεριφοράς όσον αφορά την υγεία.

Σκοπός: Να διαφανεί η σημαντικότητα μέσα από την βιβλιογραφία των εκπαιδευτικών προγραμμάτων στην αλλαγή στάσεων και συμπεριφορών σε θέματα που αφορούν την υγεία.

Μεθοδολογία: Για την βιβλιογραφική ανασκόπηση χρησιμοποιήθηκαν οι βάσεις δεδομένων «PubMed» και «Google Scholar». Οι χρονικοί περιορισμοί τις έρευνας ήταν από το 2002 – 2018 και 2009 – 2019 αντίστοιχα. Οι λέξεις κλειδιά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν «Organ Donation», «transplantation» , «programs» και «education» . Η αναζήτηση έγινε στην αγγλική και ελληνική γλώσσα, βρέθηκαν συνολικά 1593 άρθρα που αφορούσαν την αναζήτηση που ορίστηκε. Από αυτά τα 51 ανταποκρίθηκαν στις ανάγκες τις έρευνας καθώς δύο από αυτά βρέθηκαν και στις δύο βάσεις δεδομένων. Να σημειωθεί ότι αρκετά άρθρα αποκλείστηκαν καθώς δεν εμπίπταν στα χρονικά πλαίσια που καθορίστηκαν.

Αποτελέσματα: Οι μελέτες που βρέθηκαν, αναφέρονται στον αντίκτυπο που μπορεί να έχουν διάφορα ενημερωτικά/εκπαιδευτικά προγράμματα σχετικά με τη δωρεά οργάνων, σε διάφορες ομάδες πληθυσμού. Αναφέρονται στην αλλαγή στάσης απέναντι στο θέμα της δωρεάς, καθώς και την απόκτηση περεταίρω γνώσεων για το θεσμό.

Συμπεράσματα: Η ανάγκη για αύξηση των δωρητών ανά το παγκόσμιο, θα πρέπει να αποτελεί  προτεραιότητα στις εκστρατείες κάθε χώρας για ευαισθητοποίηση των ατόμων και  για την εγγραφή τους στα μητρώα δωρητών. Υπάρχει ανάγκη για αποτελεσματική και συνεχιζόμενη εκπαίδευση του πληθυσμού είναι άμεση. Κάθε κράτος θα μπορούσε να επενδύσει περισσότερα στην εκπαίδευση, για αλλαγή της συμπεριφοράς και στάσης απέναντι στο θεσμό. Επαγγελματίες υγείας και εξειδικευμένα άτομα που ασχολούνται με την δωρεά οργάνων,  θα μπορούσε να αποτελέσουν το συνδετικό κρίκο στη σωστή ενημέρωση και την ενεργοποίηση για το θεσμό της δωρεάς και των μεταμοσχεύσεων στη χώρα μας.

ΣΥΝΟΔΟΣ 3A-2

Ανάπτυξη – προσαρμογή και η επικύρωσης της ελληνικής έκδοσης του ερωτηματολογίου  “Ποιότητας  Ζωής των ενήλικων ασθενών με Πρωτοπαθή Δυσκινησία των Κροσσών”.

Ιωάννου Φοίβος, Ανδρέου Κυριάκος, Παπανικολάου Βίκυ, Χαραλάμπους Γεώργιος, Γιάλλουρος Παναγιώτης, Μίντλετον Νίκος, Κουίς Παναγιώτης

Εισαγωγή: Μέσα από μια αυστηρή διαδικασία, η οποία περιλαμβάνει ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, συζητήσεις της ομάδας εμπειρογνωμόνων, αξιολόγηση των υφιστάμενων μέτρων και γνωστικής συνέντευξης, έχει πρόσφατα  κατασκευαστεί και αναπτυχθεί ερωτηματολόγιο για την ποιότητα ζωής των ασθενών με ΠΔΚ, και στη συνέχεια έχει μεταφραστεί  σε διάφορες γλώσσες.

Σκοπός: Μετάφραση του ερωτηματολογίου ποιότητας ζωής των ασθενών με Πρωτοπαθή δυσκινησία των κροσσών στην ελληνική γλώσσα  και η επικύρωση των ψυχομετρικών ιδιοτήτων της Ελληνικής έκδοσης. Λέξεις κλειδιά:  Πρωτοπαθή Δυσκινησία των Κροσσών , ποιότητα ζωής, ψυχοµετρικές ιδιότητες.

Υλικό & Μέθοδος: Τριάντα ένας έφηβοι και ενήλικες ασθενείς με ΠΔΚ, κρίθηκαν να συμμετάσχουν στην έρευνα,  Ιανουάριος 2017 – Ιούνιος 2019. Χρησιμοποιήθηκαν ποιοτικές ατομικές συνεντεύξεις βάσει  των ερωτηματολογίων ΠΖ –ΠΔΚ και SF-36. Η τελική έκδοση του ερωτηματολογίου υποβλήθηκε σε ψυχομετρική επικύρωση η οποία περιελάμβανε αξιολόγηση της εσωτερικής συνέπειας, της αξιοπιστίας δοκιμασίας-επαναδοκιμασίας, την εγκυρότητα εννοιολογικής δομής και περιεχομένου,  την  συγκλίνουσα εγκυρότητα. Η εσωτερική συνοχή αξιολογήθηκε από το alpha  Cronbach τόσο στο  συνολικό όσο και σε κάθε κλίμακα ξεχωριστά. Η αξιοπιστία δοκιμής-επανεξέτασης αξιολογήθηκε με την επανειλημμένη χορήγηση του ερωτηματολογίου και τον υπολογισμό του  συντελεστή ενδοταξικής  συσχέτισης (ICC). Η εγκυρότητα της δομής εκτιμήθηκε με τη σύγκριση διαφορετικών ομάδων ασθενών βασιζόμενων σε  υποθέσεις και η σύγκλιση της εγκυρότητας αξιολογήθηκε εξετάζοντας τις συσχετίσεις μεταξύ του QOL-PCD και του ερωτηματολογίου SF-36.

Αποτελέσματα: Έχει παρατηρηθεί μέτρια έως καλή εσωτερική συνοχή  (Cronbach’s α: 0,46-0,88 σε υπό-κλίμακες) και η αξιολόγηση αξιοπιστίας δοκιμασίας-επαναδοκιμασία έδειξε καλή επαναληψιμότητα για τις περισσότερες κλίμακες (ICC: 0,67-0,91 σε υπό κλίμακες). Για τον υπολογισμό της εσωτερικής συνέπειας των ερωτήσεων χρησιμοποιήθηκε ο συντελεστής Cronbach’s Alpha και βρέθηκε ότι επτά (7) από τις δέκα (10) υποκλίμακες είχαν συντελεστή >0,60 και η αξιοπιστία του ερωτηματολογίου υπολογίστηκε σε 0,82.

Συζήτηση: Το Ερωτηματολόγιο ποιότητας ζωής έχει μεταφραστεί στην Ελληνική έκδοση σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες  οδηγίες.    Επέδειξε καλές μετρικές ιδιότητες εσωτερικής συνοχής, σταθερότητας, αξιοπιστίας δοκιμασίας –επαναδοκιμασίας, συγκλίνουσας και συγκλίνουσας  εγκυρότητας.

ΣΥΝΟΔΟΣ 3A-3

Η Μητρική Μεταλλοπρωτεϊνάση και η σημασίας της στη επούλωση των πληγών

Χαπέσιης Χρίστος

Εισαγωγή / Θεωρητικό Υπόβαθρο:  Οι χρόνιες πληγές αποτελούν σημαντικό κλινικό πρόβλημα με σημαντική νοσηρότητα και συνακόλουθο οικονομικό κόστος.  Η αργή επούλωση των πληγών μπορεί να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, ανάμεσα τους η Υπερέκκριση της Μητρικής Μεταλλοπρωτεϊνάσης (MMP).

Οι MMP υπάρχουν τόσο σε οξείες όσο και σε χρόνιες πληγές.  Eίναι οποιοδήποτε ένζυμο πρωτεάσης του οποίο καταλυτικός μηχανισμός περιλαμβάνει ένα μόριο μετάλλου. Ευθύνονται για πολυάριθμες φυσιολογικές και παθοφυσιολογικές διαδικασίες του ανθρώπινου οργανισμού. Όσο αφορά τις πληγές οι κύριες λειτουργίες της είναι η αποικοδόμηση και η απομάκρυνση της κατεστραμμένης εξωκυτταρικής μήτρας (ECM) κατά τη διάρκεια της φλεγμονώδους φάσης, η διάσπαση της τριχοειδούς βασικής μεμβράνης για αγγειογένεση και κυτταρική μετανάστευση κατά τη φάση πολλαπλασιασμού  και η συστολή και αναδιαμόρφωση των ιστών στη φάση αναδιαμόρφωσης.  Επίσης σύμφωνα με τους White and Cutting (2006) ευθύνεται για την αυτολυτική δραστηριότητα , αφαιρώντας:  Οποιοδήποτε νεκρωτικό ιστό και Slough.

Σκοπός και Στόχοι: Σκοπός είναι η παρουσίαση και η ανάλυση των πρόσφατων εξελίξεων στην κατανόηση της Μητρικής Μεταλλοπρωτεϊνασών (MMP) στο δέρμα και να επεξηγηθούν οι τρόποι με τους οποίους αυτή η γνώση μπορεί να εφαρμοστεί σε ασθενείς για τη βελτίωση της επούλωσης των πληγών.

Μέθοδος: Η όλη παρουσίαση στηρίζεται σε βιβλιογραφική ανασκόπηση έγκυρων οργανισμών όπως το National Pressure Ulcer Advisory Panel (NPUAP) και του American Professional Wound Care Association (APWCA).

Αποτελέσματα: Η ρύθμιση MMP είναι σημαντική για την φυσιολογική επούλωση των πληγών.  Μπορεί να επιτευχθεί μέσο της Ώσμωσης της Μείωση ph, με ειδικά Eπιθέματα,  με μέλι Manuka, με υδροθεραπείες και Επιθέματα Αργύρου.

Συμπεράσματα: Μέσα από την όλη παρουσίαση διαφαίνεται ότι τα ψηλά επίπεδα ΜΜΡ είναι ένα χαρακτηριστικό των χρόνιων τραυμάτων και η ρύθμιση των επιπέδων της στα τραύματα μπορεί να οδηγήσει σε βελτιωμένη επούλωση πληγών. Σημαντικοί διαμορφωτές της  ΜΜΡ αναδεικνύονται η Οξυγονοθεραπεία, τα Υπέρτονα, Ειδικά επιθέματα, και το μέλι Manuka.

ΣΥΝΟΔΟΣ 3A-4

Οι Μέθοδοι Πρόληψης για την Αντιμετώπιση των Ελκών Πίεσης στις Δομές Υγείας

Λειβαδιώτης Ανδρόνικος

Εισαγωγή/ Υπόβαθρο

Τα έλκη πίεσης αποτελούν παγκόσμιο πρόβλημα και σηματνική ανησυχία των δομών υγείας, καθώς και των ειδικών υγείας, προπάντων των νοσηλευτών. Διάφοροι μέθοδοι πρόληψης είναι διαθέσιμοι για την αποτροπή ανάπτυξης των ελκών πίεσης. Η εμφάνιση ελκών πίεσης προκαλεί στα άτομα και τις οικογένειες τους σωματικά και ψυχοκοινωνικά προβλήματα και έχουν καταστεί ως δαπανηρή νόσος. Τέλος, η παρουσία ελκών πίεσης αντανακλά στην ποιότητα της προσφερόμενης νοσηλευτικής φροντίδας και της υγειονομικής περίθαλψης.

Σκόπος: Να διερευνήσει την αποτελεσματικότητα μεθόδων πρόληψης των ελκών πίεσης στις δομές υγείας.

Στόχοι:

• Να κατανοηθεί η αναγκαιότητα της πρόληψης των ελκών πίεσης.
• Να αναγνωριστούν οι διάφοροι μέθοδοι πρόληψης των ελκών πίεσης.
• Να βελτιωθεί η ποιότητα κλινικής πρακτικής και απόδοσης των νοσηλευτών.
• Να παρέχει ενημέρωση νοσηλευτών και ειδικών υγείας που σχετίζονται με έλκη πίεσης.

Μέθοδος:

Διεξήχθη συστηματική ανασκόπηση στις βάσεις δεδομένων Ebsco, Google Scholar και PubMed. Οι λέξεις κλειδιά ήταν έλκος πίεσης, πρόληψη έλκους πίεσης, διαχείριση έλκους πίεσης. Κριτήρια εισόδου ήταν άρθρα με μεθόδους πρόληψης, έρευνες ποσοτικές ή ποιοτικές, άρθρα Ελληνικής ή Αγγλικής γλώσσας. Κριτήρια εξόδου ήταν μη αναφορά άρθρων σε έλκη πίεσης, μη προσβάσιμα άρθρα και αποφυγή παρουσίασης αποτελεσμάτων πρόληψης ελκών πίεσης.

Αποτελέσματα:

Τα έλκη πίεσης αποτελούν πολυπαραγοντική νόσο και η σύμπραξη και συμβολή των νοσηλευτών είναι αναγκαία. Η πρόληψη είναι η θεραπεία εκλογής των ελκών πίεσης. Οι μέθοδοι πρόληψης πρέπει να εφαρμόζονται για να αποτρέπεται η ανάπτυξη ελκών πίεσης, για μείωση υποτροπής των προϋπάρχων ελκών πίεσης και για αποτροπή πρόσθετης παθολογικής εκδήλωσης. Οι ειδικοί υγείας πρέπει να συμμερίζονται τις διαστάσεις που ασκούν επιρροή στην εμφάνιση ελκών πίεσης, χρησιμοποιώντας αναγνωρισμένες πρακτικές και ενδεδειγμένους τρόπους, σύμφωνα με υποδείξεις και πρωτόκολλα.

Συμπεράσματα, κλινικές εφαρμογές ευρημάτων και εισηγήσεις.

Τα έλκη πίεσης αποτελούν τεράστιο πρόβλημα στις νοσηλευτικές ομάδες µε πολύ μεγάλες οικονομικές δαπάνες. Η παρουσία ελκών πίεσης αντικατοπτρίζει την ποιότητα της προσφερόμενης φροντίδας στην υγεία. Η πρόληψη ελκών πίεσης αποτελεί τη μέθοδο επιλογής για διαχείριση του προβλήματος. Η υλοποίηση διδακτικών πλάνων με θεματικό άξονα όπως η παθοφυσιολογία, οι παράγοντες κινδύνου ελκών πίεσης, ο εξοπλισμό εκτίμησης κινδύνου, οι εφαρμογές τους, οι μέθοδοι πρόληψης και θεραπείας ελκών πίεσης, κρίνονται αναγκαία, ούτως ώστε το πρόβλημα να είναι διαχειρίσιμο από ειδικούς υγείας και νοσηλευτές.

ΣΥΝΟΔΟΣ 3B-1

Ακούσιος εγκλεισμός και νομικό πλαίσιο

Φιλίππου  Φίλιππος

Εισαγωγή: Ζούμε σε μια εποχή που η επιστήμη προοδεύει με ταχύτατους ρυθμούς ώστε να ανατρέπει δεδομένα αιώνων, να αναιρεί δοξασίες και κατεστημένα της σκέψης,  αλλά και να αυτοαναιρείται.. Παρά την εξέλιξη της ψυχιατρικής θεραπευτικής φροντίδας ο ακούσιας εγκλεισμός αποτελεί μια συνήθης πρακτική στην παροχή ψυχιατρικής φροντίδας.

Σκοπός: Η  διερεύνηση της βιβλιογραφίας σχετικά με θέματα που αφορούν τον ακούσιο εγκλεισμό και το νομικό πλαίσιο που τον διέπει.

Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε συστηματική ανασκόπηση της σχετικής  βιβλιογραφίας στις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων PubΜed, Cochrane, Medline και Cinahl. από το 2000 μέχρι και σήμερα, για τον εντοπισμό δημοσιευμένων άρθρων και ερευνητικών μελετών στην Αγγλική και στην Ελληνική γλώσσα με λέξεις κλειδιά ακούσιος εγκλεισμός, νομικό πλαίσιο, ψυχική υγεία. Εντοπίστηκαν 33 άρθρα σχετικά με το θέμα.

Αποτελέσματα: Η μεγαλύτερη αποδοχή της ακούσιας νοσηλείας συνδέεται με την μεγαλύτερη εσωτερίκευση του στερεότυπου της επικινδυνότητας. Η γνώση του νομικού πλαισίου της ακούσιας νοσηλείας αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση κατά την κλινική πρακτική νοσηλευτικής ψυχικής υγείας.  Οι νοσηλευτές είναι σε ζωτική θέση όταν λαμβάνεται απόφαση για εγκλεισμό του ασθενή. Είναι πολύ σημαντικό να έχουν τις γνώσεις και την ηθική γνώση ώστε η εφαρμογή των κανονισμών που προκύπτουν από το θεσμικό πλαίσιο να είναι προς όφελος του ασθενή.

Συμπεράσματα: Υπάρχει ανάγκη ανάπτυξης προγραμμάτων ευαισθητοποίησης και κατάρτισης σε θέματα που αφορούν όλο το θεσμικό πλαίσιο της ακούσιας νοσηλείας. Η ανάπτυξη της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, με την παράλληλη ανάπτυξη δικτύων στήριξης των οικογενειών, καθώς και την εφαρμογή προγραμμάτων ευαισθητοποίησης και αγωγής υγείας της κοινότητας, θα λειτουργήσουν ως ανασταλτικοί παράγοντες στην ακούσια νοσηλεία. Ειδικοί υποστηρίζουν ότι η ακούσια  νοσηλεία εφόσον εφαρμόζεται με ορθό τρόπο, μπορεί να είναι αποδοτικό και θεραπευτικό μέσο.  Ο συγκεκριμένος  τύπος νοσηλείας δεν λειτουργεί ως τιμωρία για το άτομο, ούτε το νοσοκομείο έχει το ρόλο της φυλακής, αφού το άτομο δεν στερείται της θεραπευτικής προσέγγισης.

ΣΥΝΟΔΟΣ 3B-2

Δημογραφικό προφίλ ατόμων που προσέρχονται ακούσια στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας με συμπτώματα κατάθλιψης στην Κύπρο

Καϊκούσιη Κατερίνα, Ιωάννου Ανδιανή, Μπέλλα Ευανθία, Αλεβιζόπουλος Γεώργιος, Μιντλετον Νίκος, Μπέλλα Ευανθία, Πίττα Μαρία, Χ’Ττοφής Ανδρέας, Χαραλαμπίδου Οριάνα, Σαμαρτζής Λάμπρος, Ευγένιος Κιννής, Στυλιανού Κωνσταντίνος, Κυριάκου Χριστίνα, Βενιαμήν Παρασκευή, Ανδρέου Ειρήνη, Παναγή Αγγελής, Κουδουνάς Ανδρέας, Πελεκάνος Άγγελος, Καρανικόλα Μαρία

Εισαγωγή: Πολλαπλοί παράγοντες φαίνεται να σχετίζονται με τα συμπτώματα κατάθλιψης, ενώ συχνά γίνεται αναφορά στη σχέση μεταξύ των συμπτωμάτων αυτών και των δημογραφικών χαρακτηριστικών.

Σκοπός: Διερεύνηση των δημογραφικών και κλινικών χαρακτηριστικών ατόμων που νοσηλεύονται ακούσια με συμπτώματα κατάθλιψης στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αθαλάσσας Κύπρου .

Υλικό και Μέθοδος: Τον πληθυσμό στόχο αποτέλεσαν όλα τα άτομα, ηλικιών 18-65 ετών, τα οποία προσήλθαν στα τμήματα οξείας φροντίδας για ακούσια νοσηλεία με καταθλιπτική συμπτωματολογία στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αθαλάσσας Κύπρου. Εφαρμόστηκε περιγραφική μελέτη συσχέτισης με συγχρονικές συγκρίσεις σε απογραφικό δείγμα 44 ατόμων (Περίοδος δειγματοληψίας 12/2016- 02/2018). Η συλλογή δεδομένων έγινε μέσω ατομικών συνεντεύξεων και της χρήσης δομημένου ερωτηματολογίου δημογραφικών και κλινικών χαρακτηριστικών, και του εργαλείου HAM-D για την αξιολόγηση της έντασης συμπτωμάτων κατάθλιψης.

Αποτελέσματα: Το δείγμα αποτελείτο κυρίως από ελληνοκύπριους, 21 άνδρες και 23 γυναίκες. Η συχνότερη ηλικιακή ομάδα ήταν αυτή των 54-64 ετών (38,6%) και αυτή των 25-34 ετών (36,4%). Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν άγαμοι (54.8%) και άνεργοι (72,7%). 4 στους 10 έκαναν χρήση ουσιών, κυρίως αλκοόλ, με το 34.1% των συμμετεχόντων να πληροί τα κριτήρια διπλής διάγνωσης. Η συχνότερη κλινική διάγνωση ήταν η διπολική διαταραχή (59,1%). Το κυριότερο σύμπτωμα που υπήρχε κατά την ακούσια εισαγωγή ήταν η επιθετική συμπεριφορά προς άλλους (47,7%), ενώ 27,3% του δείγματος ανέφεραν διακοπή φαρμακευτικής αγωγής το διάστημα πριν την εκδήλωση καταθλιπτικής συμπτωματολογίας. Η γλώσσα επικοινωνίας (p=0.036), η εθνικότητα (p=0.026), και τα συμπτώματα κατά την εισαγωγή (p=0.016) σχετίστηκαν με την ένταση των συμπτωμάτων κατάθλιψης, με τους ελληνοκύπριους, τους ελληνόφωνους και τα άτομα με την έλλειψη εναισθησίας λόγω διακοπής φαρμακευτικής αγωγής να παρουσιάζουν υψηλότερες τιμές στην κλίμακα HAM-D. Yψηλότερες μέσες τιμές στην κλίμακα HAM-D σημειώθηκαν για τις μεταβλητές «τάση αυτοκτονίας» (mean=3,09, S.D.=1.09), καταθλιπτική διάθεση (mean=2,95, S.D.= 1.07) και «εργασία και ενδιαφέροντα» (mean=2,79, S.D.=1.30).

Συμπεράσματα: Προτείνεται διαμόρφωση προγραμμάτων εκπαίδευσης, κυρίως σε άτομα και οικογένειες ατόμων με διαταραχές διάθεσης, για τον έγκαιρο εντοπισμό πρώιμων συμπτωμάτων υποτροπής και την έγκαιρη παρέμβαση τους στην κοινότητα. Παράλληλα, προτείνεται η δημιουργία προγραμμάτων 24ωρης επικοινωνίας για την έγκαιρη παρέμβαση και την ενδυνάμωση των ατόμων, με στόχο την αποφυγή ακούσιας νοσηλείας.

ΣΥΝΟΔΟΣ 3B-3

Ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας εργαζομένων σε νοσοκομείο μέσω διαδικτυακού προγράμματος

Μπουρνά Βιργινία, Νοταρά Βενετία, Χανιώτης Δημήτριος, Λάγιου Αρετή

Εισαγωγή: Οι εργαζόμενοι στο νοσοκομείο εκτίθενται σε ποικίλους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους, που μπορεί να οδηγήσουν σε ψυχολογικά προβλήματα, επαγγελματική εξουθένωση, κατάθλιψη κ.α. Η ψυχική ανθεκτικότητα, ως συνδυασμός προσωπικών χαρακτηριστικών και ατομικών δεξιοτήτων που αλληλεπιδρούν δυναμικά, είναι η ικανότητα του ατόμου να προσαρμόζεται θετικά και να διατηρεί την ψυχική του υγεία και την ψυχολογική του επάρκεια σε αλλαγές, σε δύσκολες συνθήκες και προκλήσεις της ζωής. Ένα διαδικτυακό πρόγραμμα ψυχικής ανθεκτικότητας αποτελεί μια προληπτική προσέγγιση για την προαγωγή της ψυχικής υγείας και ευημερίας των εργαζομένων.

Σκοπός και στόχοι: Η διερεύνηση σχεδιασμού Μαζικών Ανοικτών Διαδικτυακών Μαθημάτων (MOOCs) ενίσχυσης της ψυχικής ανθεκτικότητας σε εργαζόμενους νοσοκομείου, με απώτερο στόχο την ανεύρεση διαδικτυακών εργαλείων (εκπαιδευτικού υλικού, επικοινωνίας) και θεματολογίας.

Μέθοδος: Αναζητήθηκε σχετική βιβλιογραφία στις βάσεις δεδομένων PubMed, Scopus, PsycINFO, που δημοσιεύθηκαν την τρέχουσα 10ετία, με τη χρήση λέξεων/κλειδιών: προαγωγή ψυχικής ανθεκτικότητας, MOOC, εξ αποστάσεως εκπαίδευση, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εκπαιδευτικό σενάριο. Μελετήθηκαν άρθρα που αναφέρονταν σε διαδικτυακά σενάρια ψυχικής ανθεκτικότητας, τα οποία είχαν πλήρη περιγραφή των εκπαιδευτικών στόχων, της δομής και του σχεδιασμού. Ο σχεδιασμός αφορούσε διδακτικές μεθόδους, υλικοτεχνική υποδομή και ψηφιακά (φύλλα εργασίας, εκπαιδευτικό υλικό, εκπαιδευτική αυτο/ετερο αξιολόγηση). Επιπλέον αναζητήθηκαν μελέτες που περιλάμβαναν την κατανόηση της ανθεκτικότητας και την ενίσχυση των ατομικών προστατευτικών παραγόντων.

Αποτελέσματα: Η προαγωγή της ψυχικής ανθεκτικότητας εργαζομένων, μέσω ενός διαδικτυακού προγράμματος, ενισχύει τους ατομικούς προστατευτικούς παράγοντες όπως, αισιοδοξία, ευέλικτη σκέψη, συναισθηματική ρύθμιση, έλεγχος παρόρμησης, αυτο-αποτελεσματικότητα, ενσυναίσθηση, αυτοεκτίμηση, κ.α.

Συμπεράσματα: Παρά το γεγονός ότι καταδεικνύεται η σημαντικότητα της διαδικτυακής εκπαίδευσης ως στρατηγική οικοδόμησης ψυχικά ανθεκτικού εργατικού δυναμικού, οι μελέτες που έχουν ασχοληθεί με το συγκεκριμένο θέμα είναι ελάχιστες. Διαφαίνεται η ανάγκη υλοποίησης περισσότερων προγραμμάτων.

ΣΥΝΟΔΟΣ 3B-4

Διερεύνηση εκπαιδευτικών αναγκών ατόμων με διπολική διαταραχή για την νόσο τους. Προκαταρτικά αποτελέσματα μελέτης Μ.O.B (Management Of my Bipolarity).

Χατζηιωάννου Άννα, Καρανικόλα Μαρία, Παπασταύρου Ευρυδίκη, Χατζηττοφή Ανδρέας

Εισαγωγή: Η Διπολική διαταραχή (ΔΔ) αποτελεί μια χρόνια Νευρο-νοητική/Νευρο-βιολογική διαταραχή η οποία συγκαταλέγεται στο φάσμα των διαταραχών διάθεσης. Η αποτελεσματικότερη αυτό-διαχείριση των συμπτωμάτων κάθε χρόνιας νόσου οδηγεί τους πάσχοντες σε μείωση των υποτροπών και κατ΄ επέκταση στην βελτίωση ποιότητας της ζωής τους. Ένα από τα βασικά συστατικά για την ενδυνάμωση των πασχόντων είναι η γνώση για την νόσο τους.

Σκοπός: Σκοπό της παρούσας μελέτης αποτέλεσε η διερεύνηση: α) του επίπεδου των υπαρχόντων γνώσεων σε πάσχοντες με ΔΔ σχετικά με την νόσο τους, και η πηγή που έχουν λάβει την γνώση αυτή β) η αποσαφήνιση των εκπαιδευτικών αναγκών σχετικά με την ΔΔ γ) ο τρόπος με τον οποίο θα ήθελαν να λάβουν γνώση για την νόσο τους. Απώτερος στόχος της μελέτης αυτής ήταν να δομηθεί εκπαιδευτικό πρόγραμμα ενδυνάμωσης για αυτό-διαχείριση συμπτωμάτων διπολική διαταραχής βάσει προσωπικών αναγκών των πασχόντων . με την ονομασία M.O.B (Managment Of my Bipolarity).

Μεθοδολογία: Η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με ατομικές και ομαδικές συνεντεύξεις, έχει χρησιμοποιηθεί μαγνητοφωνάκι για την καταγραφή της φωνής των συμμετεχόντων. Όλοι οι συμμετέχοντες έχουν χρησιμοποιήσει ψευδώνυμο για σκοπούς εχεμύθειας και εμπιστευτικότητας. Για την ανάλυση των δεδομένων έχει πραγματοποιηθεί ανάλυση περιεχομένου. Έχουν ληφθεί όλες οι απαραίτητες άδειες προς υλοποίηση της μελέτης από την Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής Κύπρου

Αποτελέσματα: Στην μελέτη συμμετείχαν 13 άτομα τα οποία έχουν διαγνωστεί με διπολική διαταραχή τύπου Ι&ΙΙ. Όπως έχει φανεί τα άτομα τα οποία νοσούν από ΔΔ: α) γνωρίζουν ελάχιστες σημαντικές για την νόσο τους πληροφορίες, ως κύρια πηγή ενημέρωσης αναφέρουν το διαδίκτυο ή την βιωματική μάθηση β) οι εκπαιδευτικές τους ανάγκες αφορούν τις παρενέργειες και αναμενόμενα αποτελέσματα από την λήψη φαρμακοθεραπείας, την παθοφυσιολογία της ΔΔ, θεραπευτικές μεθόδους της ΔΔ, εκπαίδευση στα δικαιώματα τους γ) έχουν ανάγκη για συνδυασμό ατομικών και ομαδικών συναντήσεων. Σημαντικός φάνηκε να είναι ο ρόλος της οικογένειας στην έγκαιρη διαχείριση της υποτροπής νόσου

Εισηγήσεις: Προτείνονται περαιτέρω μελέτες για την διερεύνηση των γνώσεων ατόμων με χρόνιες νόσους σχετικά με την νόσο τους, με απώτερο σκοπό να δομηθούν εκπαιδευτικές παρεμβάσεις ενδυνάμωσης οι οποίες οδηγούν στην αυτό-διαχείριση συμπτωμάτων.

ΣΥΝΟΔΟΣ 4A-1

Ηλεκτρονικός Φάκελος Ασθενή

Κυριακίδης  Ηρακλής

Εισαγωγή: Ο Ηλεκτρονικός Φάκελος του ασθενή έχει σχεδιαστεί για τη συλλογή, αποθήκευση, το χειρισμό και τη διάθεση κλινικά σημαντικών πληροφοριών για τη διαδικασία παροχής υγειονομικής περίθαλψης. Η σύγχρονη διαχείριση των δεδομένων που αφορούν τον ασθενή έχει εξελιχθεί με τη πρόοδο των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Η άμεση πρόσβαση από οπουδήποτε κι οποτεδήποτε στον Φάκελο του ασθενή και η διαχείριση των δεδομένων αυτών έχει αλλάξει πλέον το σκηνικό της αρχειοθέτησης του ΗΦΑ.

Στόχος: Οι επαγγελματίες υγείας μέσα από το σύστημα διαχείρισης Κλινικής πληροφορίας  να μπορέσουν να ανταλλάξουν απόψεις και να προτείνουν λύσεις μέσα από τα δεδομένα που παρέχονται από τα μέλη της διεπιστημονικής ομάδας με απώτερο σκοπό  τη ποιοτική φροντίδα του ασθενή. Ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας για τους τρόπους που μπορεί να βοηθήσει ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Ασθενή στη ποιοτική φροντίδα του ασθενή.

Μεθοδολογία: Έγινε ανασκόπηση σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων CINAHL, PubMed, Science Direct, Google Scholar για τον εντοπισμό άρθρων σχετιζόμενα με τη συγκεκριμένη παρουσίαση. Εντοπίστηκαν 32 άρθρα τα οποία αφορούσαν τον ηλεκτρονικό Φάκελο.

Αποτελέσματα: Διαφάνηκε μέσα από την βιβλιογραφία ότι χρήση της τεχνολογίας των ηλεκτρονικών υπολογιστών στη μηχανογράφηση του ιατρικού φακέλου και τη διαχείριση των ιατρικών πληροφοριών που αφορούν στον ασθενή έχει αλλάξει σημαντικά τον τρόπο νοσηλείας σήμερα.

Συζήτηση: Θα πρέπει οι επαγγελματίες υγείας να αποκτήσουν την νοοτροπία και κουλτούρα της ηλεκτρονικής καταγραφής ώστε να αποκτήσουν την δυνατότητα για ανάπτυξη και έρευνα στον τομέα της νοσηλευτικής επιστήμης και στην βελτίωση της ποιότητας νοσηλείας των ασθενών.

ΣΥΝΟΔΟΣ 4A-2

Κλινικές Κατευθυντήριες Οδηγίες Περιεγχειρητικής Νοσηλευτικής

Ιωαννίδου-Ευσταθίου Χριστίνα, Ξενοφώντος Ανδρέας, Γαβριήλ Πανίκος, Δημοσθένους Άννα-Μαρία, Καλλή Στέλλα, Τσαγγαρίδης Κωνσταντίνος , Χατζηλοή Ειρήνη, Χριστοφόρου Καρολίνα, Γαβριήλ Παμπίτσα, Ευαγγέλου Μαρία, Κίτσιου Αγάθη

Η Διεύθυνση Νοσηλευτικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας στα πλαίσια των προσπαθειών της για βελτίωση της Ποιότητας της Προσφερόμενης Νοσηλευτικής Φροντίδας/ Αποδοτικότητας του Νοσηλευτικού Προσωπικού, προχώρησε στην δημιουργία Οδηγού «Κλινικών Κατευθυντήριων Οδηγιών Περιεγχειρητικής Νοσηλευτικής». Ο Οδηγός αποτελείται από έξι βασικές ενότητες. Το Εισαγωγικό Μέρος περιλαμβάνει την Αρχιτεκτονική Δομή του Χειρουργείου όπως και τα Καθήκοντα των Νοσηλευτών Χειρουργείου. Ακολουθούν οι ενότητες που αφορούν στην Προεγχειρητική Νοσηλευτική, στην Διεγχειρητική Νοσηλευτική, στην Ασφαλή Χρήση Ηλεκτρομηχανολογικού Εξοπλισμού, στην Διαχείριση Κινδύνων στο Χειρουργείο και τέλος στην Μετεγχειρητική Νοσηλευτική Φροντίδα. Για την σύνταξη του Οδηγού λήφθηκαν υπόψη αντίστοιχα κείμενα και δεδομένα από τη διεθνή βιβλιογραφία όπως και δεδομένα/σύνθηκες που ισχύουν στα Κρατικά Νοσηλευτήρια της Κύπρου. Ο Οδηγός «ΚΚΟ Περιεγχειρητικής Νοσηλευτικής» που θα παρουσιαστεί, έχει ολοκληρωθεί και αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή κατά το 2019 σε όλα τα Kρατικά Νοσηλευτήρια.

Ομάδα Εργασίας για την ανάπτυξη ΚΚΟ Περιεγχειρητικής Νοσηλευτικής

• Ιωαννίδου- Ευσταθίου Χριστίνα,  Λειτουργός Νοσηλευτικών Υπηρεσιών ,Διεύθυνση Νοσηλευτικών Υπηρεσιών  (μέλος Επιτροπής Ανάπτυξης ΚΚΟ ΔΝΥ) – Συντονισμός Ομάδας Εργασίας)
• Ξενοφώντος Ανδρέας , Διευθυντής Νοσηλευτικών Υπηρεσιών, Διεύθυνση Νοσηλευτικών Υπηρεσιών
• Γαβριήλ Πανίκος , Πρώτος Νοσηλευτικός Λειτουργός , Γενικό Νοσοκομείο Πάφου
• Δημοσθένους Άννα-Μαρία ,Ανώτερη Νοσηλευτικός Λειτουργός ,Μακάρειο Νοσοκομείο Λευκωσίας
• Καλλή Στέλλα, Νοσηλευτικός Λειτουργός ,Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας
• Τσαγγαρίδης Κωνσταντίνος, Νοσηλευτικός Λειτουργός,  Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας
• Χατζηλοή Ειρήνη, Ανώτερη Νοσηλευτικός Λειτουργός, Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας
• Χριστοφόρου Καρολίνα, Νοσηλευτικός Λειτουργός, Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού
• Γαβριήλ Παμπίτσα, Ανώτερη Επισκέπτρια Υγείας, Διεύθυνση Νοσηλευτικών Υπηρεσιών  (μέλος Επιτροπής Ανάπτυξης ΚΚΟ ΔΝΥ)
• Ευαγγέλου Μαρία, Λειτουργός Νοσηλευτικών Υπηρεσιών, Διεύθυνση Νοσηλευτικών Υπηρεσιών  (μέλος Επιτροπής Ανάπτυξης ΚΚΟ ΔΝΥ)
• Κίτσιου Αγάθη ,Βοηθός Νοσηλευτικός Λειτουργός , Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού

(μέλος Επιτροπής Ανάπτυξης ΚΚΟ ΔΝΥ)

ΣΥΝΟΔΟΣ 4A-3

Διερεύνηση των παραγόντων που επηρεάζουν την εύρυθμη και αποδοτική λειτουργία των ΤΕΠ στα Κρατικά Νοσηλευτήρια της Κύπρου

Ευσταθίου Άντρη, Συμεού Μικαέλλα, Καϊτελίδου Γελαστοπούλου Δάφνη, Ελένη, Χαραλάμπους Γιώργος

Εισαγωγή: Το ΤΕΠ αποτελεί την καρδιά κάθε σύγχρονου νοσοκομείου, αφού καλείται ανά πάσα στιγμή να παρέχει επείγουσα ιατρική και νοσηλευτική φροντίδα, καθώς και να δεχθεί μεγάλους αριθμούς θυμάτων.

Σκοπός: Να διερευνηθούν οι παράγοντες που επηρεάζουν την εύρυθμη λειτουργία των ΤΕΠ σε  Κρατικά Νοσηλευτήρια της Κύπρου (Λεμεσού, Πάφου και Παραλιμνίου).

Μέθοδος: Πρόκειται για  ποιοτικής – ποσοτικής έρευνας που διεξήχθη στην Κύπρο το 2016. Η ποιοτική έρευνα, περιελάβανε συνεντεύξεις προς τους διευθυντές των ΤΕΠ, ιατρούς της ΠΦΥ και εκπροσώπους των ασθενών. Ως προς τη δειγματοληψία της ποσοτικής έρευνας, εφαρμόστηκε η αναλογική τυχαία δειγματοληψία και το ερευνητικό εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε ήταν το Hospital Urgencies Appropriateness Protocol (HUAP). Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 910 ασθενείς που επισκέφθηκαν το ΤΕΠ, πέντε διευθυντές ΤΕΠ, οκτώ ιατροί  ΠΦΥ και επτά εκπροσώποι ασθενών.

Αποτελέσματα: Στην ποιοτική έρευνα διαπιστώθηκε ότι οι διευθυντές των ΤΕΠ και οι εκπροσώποι των ασθενών πιστεύουν ότι τα ΤΕΠ χρειάζονται αναβάθμιση των υπηρεσιών τους ούτως ώστε να ανταποκρίνονται πλήρως στις ανάγκες των ασθενών τους. Παρόμοιες απαντήσεις έδωσαν και οι ιατροί της ΠΦΥ για τις δικές τους υπηρεσίες και  υποστήριξαν  ότι η ανεπάρκεια της ΠΦΥ επηρεάζει τη λειτουργία των ΤΕΠ.
Στην ποσοτική έρευνα διαπιστώθηκε ότι 52.2% των ασθενών που επισκέφθηκαν το ΤΕΠ ήταν στην ηλικιακή κατηγορία <45 ετών και 80.9% καλύπτονταν από δημόσια ασφαλιστική κάλυψη. Σύμφωνα με την κατηγοριοποίησή τους στην κλίμακα διαλογής,  63.2% εντάχθηκαν στην κατηγορία 4-5. Ποσοστό 48.8% των ασθενών σύμφωνα με τους νοσηλευτές διαλογής θα μπορούσαν να εξυπηρετηθούν από την ΠΦΥ. Η ακατάλληλη επίσκεψη ανήλθε στο 39.1%.

 Συμπεράσματα: Τα ΤΕΠ αλλά και η ΠΦΥ αδυνατούν σε μεγάλο βαθμό να ανταποκριθούν  στις ανάγκες των ασθενών τους. Διαφαίνεται η αδήριτος ανάγκη για εφαρμογή ενός υγιούς πλέον συστήματος υγείας με καθολική κάλυψη του πληθυσμού, με ευκολία πρόσβασης και δυνατό σύστημα ΠΦΥ που να εμπνέει εμπιστοσύνη στους πολίτες.

Λέξεις κλειδιά: «Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών», «Παράγοντες που επηρεάζουν την λειτουργία των ΤΕΠ», «Δυσλειτουργία ΤΕΠ», «Ακατάλληλη Επίσκεψη ΤΕΠ».

ΣΥΝΟΔΟΣ 4A-4

Η Οργανωσιακή κουλτούρα στις Υπηρεσίες Υγείας και επιθυμητά μοντέλα εργασίας

Ρούπα Ζωή, Κουλούρη Αγορίτσα, Βασιλόπουλος Αριστείδης, Νούλα Μαρία

Εισαγωγή: Η οργανωσιακή κουλτούρα είναι ένα σύνολο από βασικές παραδοχές, κοινές προσδοκίες και αξίες. Διαμορφώνεται μέσα από την εμπειρία και την μάθηση και δημιουργεί ένα κλίμα σταθερότητας και ανάπτυξης στις υπηρεσίες υγείας.

Σκοπός και στόχοι: Η διερεύνηση της επικρατούσας οργανωσιακής κουλτούρας στις Υπηρεσίες Υγείας. Στόχος η ανάδειξη των παραγόντων που επηρεάζουν τη διαμόρφωσή της, η εστίαση του οργανισμού και η επιθυμητή κουλτούρα.

Μέθοδος: Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από το Δεκέμβριο 2017 έως το Φεβρουάριο 2018, σε επαγγελματίες υγείας Δημόσιων και Ιδιωτικών υγειονομικών οργανισμών. Χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο Organizational Culture Assessment Instrument. Περιελάμβανε 24 ερωτήσεις, μέσα από τις οποίες προσεγγίζονται οι έξι διαστάσεις- κλειδιά της οργανωτικής κουλτούρας για το παρόν και το μέλλον. Οι απαντήσεις του αντιστοιχούν σε τέσσερις διαφορετικούς τύπους κουλτούρας (μοντέλο φυλής, ανοιχτού συστήματος, ιεραρχίας και αγοράς). Η ανάλυση έγινε με το IBM SPSS v. 24.

Αποτελέσματα: Συμμετείχαν 155 άτομα, 40 άνδρες (25,81%) και 115 γυναίκες  (74,19%) με Μ.Ο. ηλικίας τα 40 έτη. Είχαν εξαιρετικά υψηλό εκπαιδευτικό επίπεδο (45% κάτοχοι MSc/PhD), εμπειρία στην άσκηση διοίκησης (13%) και πολυετή εργασιακή εμπειρία στο φορέα τους (εργασιακή παρουσία στην ίδια δομή > 5 έτη, το 75%). Παρατηρήθηκε μη ταύτιση της υφιστάμενης και επιθυμητής οργανωσιακής κουλτούρας και ανάγκη αλλαγής της. Οι συμμετέχοντες υποστήριξαν ότι οι υπηρεσίες τους χαρακτηρίζονται από εσωτερική εστίαση με κυρίαρχη την ιεραρχική κουλτούρα και την κουλτούρα αγοράς. Ως επιθυμητή κατάσταση ανέφεραν την  κουλτούρα γενιάς και ανοιχτού συστήματος, κουλτούρες περισσότερο υποστηρικτικές προς τα μέλη του οργανισμού, με εξωτερική εστίαση της υγειονομικής μονάδας τους.

Συμπεράσματα: Η οργανωσιακή κουλτούρα δημιουργεί μια αίσθηση ταυτότητας για κάθε οργανισμό ενώ παράλληλα είναι το πλαίσιο αναφοράς για αποφάσεις και ενέργειες. Βοηθά στην ένταξη των εργαζομένων σε αυτόν, στην ανάπτυξη της ταυτότητας μέλους και στον συντονισμό. Η οργανωσιακή κουλτούρα, χρειάζεται χρόνο για να αναπτυχθεί και αντιστέκεται στις αλλαγές και να ανταποκρίνεται στα επιθυμητά μοντέλα των επαγγελματιών υγείας και δη των Νοσηλευτών.

ΣΥΝΟΔΟΣ 4A-4

Η Οργανωσιακή κουλτούρα στις Υπηρεσίες Υγείας και επιθυμητά μοντέλα εργασίας

Ρούπα Ζωή, Κουλούρη Αγορίτσα, Βασιλόπουλος Αριστείδης, Νούλα Μαρία

Εισαγωγή: Η οργανωσιακή κουλτούρα είναι ένα σύνολο από βασικές παραδοχές, κοινές προσδοκίες και αξίες. Διαμορφώνεται μέσα από την εμπειρία και την μάθηση και δημιουργεί ένα κλίμα σταθερότητας και ανάπτυξης στις υπηρεσίες υγείας.

Σκοπός και στόχοι: Η διερεύνηση της επικρατούσας οργανωσιακής κουλτούρας στις Υπηρεσίες Υγείας. Στόχος η ανάδειξη των παραγόντων που επηρεάζουν τη διαμόρφωσή της, η εστίαση του οργανισμού και η επιθυμητή κουλτούρα.

Μέθοδος: Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από το Δεκέμβριο 2017 έως το Φεβρουάριο 2018, σε επαγγελματίες υγείας Δημόσιων και Ιδιωτικών υγειονομικών οργανισμών. Χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο Organizational Culture Assessment Instrument. Περιελάμβανε 24 ερωτήσεις, μέσα από τις οποίες προσεγγίζονται οι έξι διαστάσεις- κλειδιά της οργανωτικής κουλτούρας για το παρόν και το μέλλον. Οι απαντήσεις του αντιστοιχούν σε τέσσερις διαφορετικούς τύπους κουλτούρας (μοντέλο φυλής, ανοιχτού συστήματος, ιεραρχίας και αγοράς). Η ανάλυση έγινε με το IBM SPSS v. 24.

Αποτελέσματα: Συμμετείχαν 155 άτομα, 40 άνδρες (25,81%) και 115 γυναίκες  (74,19%) με Μ.Ο. ηλικίας τα 40 έτη. Είχαν εξαιρετικά υψηλό εκπαιδευτικό επίπεδο (45% κάτοχοι MSc/PhD), εμπειρία στην άσκηση διοίκησης (13%) και πολυετή εργασιακή εμπειρία στο φορέα τους (εργασιακή παρουσία στην ίδια δομή > 5 έτη, το 75%). Παρατηρήθηκε μη ταύτιση της υφιστάμενης και επιθυμητής οργανωσιακής κουλτούρας και ανάγκη αλλαγής της. Οι συμμετέχοντες υποστήριξαν ότι οι υπηρεσίες τους χαρακτηρίζονται από εσωτερική εστίαση με κυρίαρχη την ιεραρχική κουλτούρα και την κουλτούρα αγοράς. Ως επιθυμητή κατάσταση ανέφεραν την  κουλτούρα γενιάς και ανοιχτού συστήματος, κουλτούρες περισσότερο υποστηρικτικές προς τα μέλη του οργανισμού, με εξωτερική εστίαση της υγειονομικής μονάδας τους.

Συμπεράσματα: Η οργανωσιακή κουλτούρα δημιουργεί μια αίσθηση ταυτότητας για κάθε οργανισμό ενώ παράλληλα είναι το πλαίσιο αναφοράς για αποφάσεις και ενέργειες. Βοηθά στην ένταξη των εργαζομένων σε αυτόν, στην ανάπτυξη της ταυτότητας μέλους και στον συντονισμό. Η οργανωσιακή κουλτούρα, χρειάζεται χρόνο για να αναπτυχθεί και αντιστέκεται στις αλλαγές και να ανταποκρίνεται στα επιθυμητά μοντέλα των επαγγελματιών υγείας και δη των Νοσηλευτών.

ΣΥΝΟΔΟΣ 4A-5

Διερεύνηση απόψεων των σχολικών νοσηλευτών και γονέων για τη διαχείριση του παιδιού με Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1 στα σχολεία

Κυριάκου Χριστιάνα, Κούτα Χριστιάνα, Ρούσου Έλενα

Εισαγωγή: Ο διαβήτης είναι ένα σοβαρό παγκόσμιο ζήτημα υγείας που συνεχίζει να αυξάνεται τόσο στις αναπτυσσόμενες όσο και στις ανεπτυγμένες χώρες. Σημαντική αύξηση παρατηρείται στη συχνότητα εμφάνισης Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 (ΣΔΤ1)  αλλά και τύπου 2 σε παιδιά κάτω των 18 χρονών. Ο ΣΔΤ1 είναι μια ασθένεια που χρειάζεται σωστό χειρισμό 24 ώρες τη μέρα. Είναι απαραίτητο οι σχολικοί νοσηλευτές να παρέχουν σωστή και αποτελεσματική διαχείριση του ΣΔΤ1 σε ένα ασφαλές σχολικό περιβάλλον.

Σκοπός: Ο σκοπός αυτής της μελέτης είναι η διερεύνηση  των απόψεων  σχολικών νοσηλευτών και των γονέων παιδιών με ΣΔΤ1, για τη διαχείριση παιδιών με ΣΔΤ1 στο σχολικό περιβάλλον.

Μεθοδολογία: Διενεργήθηκε ποιοτική μελέτη με τη συμμετοχή γονέων με παιδιά που νοσούν με Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1 και σχολικών νοσηλευτών. Δημιουργήθηκαν δύο ομάδες εστίασης, μία γονέων και μία με σχολικούς νοσηλευτές. Συμμετείχαν συνολικά έξι γονείς και έξι σχολικοί νοσηλευτές. Για την ανάλυση των δεδομένων ακολουθήθηκε θεματική ανάλυση.

Αποτελέσματα: Μέσα από τις αφηγήσεις των συμμετεχόντων για τη διαχείριση των παιδιών με σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1, αναδείχθηκαν πέντε θεματικές ενότητες :

α) Ρόλος σχολικού νοσηλευτή στη διαχείριση παιδιού με ΣΔΤ1 , β) Συνεργασία με προσωπικό του σχολείου,   γ) Δυσκολίες σχολικών νοσηλευτών στη διαχείριση παιδιών με ΣΔΤ1, δ) Αυτοδιαχείριση ΣΔΤ1 και ε) Εκπαιδευτικές ανάγκες σχολικών νοσηλευτών.

Συμπεράσματα: Η παρούσα έρευνα μπορεί να αποτελέσει ένα εργαλείο στα χέρια των σχολικών νοσηλευτών για βελτίωση του ρόλου τους, στη διαχείριση παιδιών με ΣΔΤ1 στα σχολεία.

Λέξεις κλειδιά: σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1, σχολικός νοσηλευτής, διαχείριση, παιδιά, έφηβοι, ποιοτικές έρευνες

ΣΥΝΟΔΟΣ 4A-6

Το HEART SCORE στη διαλογή του ΤΑΕΠ

Ρώσσης Χρίστος, Παπαγεωργίου Γιώργος, Μπουζίκα Μερόπη

Εισαγωγή: Τα Οξέα Στεφανιαία Σύνδρομα (ΟΣΣ) αποτελούν διεθνώς κύρια αιτία θνητότητας και νοσηρότητας. Ο πόνος στο στήθος είναι η 2^η αιτία επισκέψεων ασθενών στα ΤΑΕΠ, με μόνο το 10% των ασθενών να αφορά σε ΟΣΣ, ενώ το 5% των ασθενών αυτών λαμβάνει εσφαλμένα εξιτήριο.

Σκοπός εισήγησης: Παρουσίαση αλγόριθμου HEART SCORE, για αξιολόγηση και αντιμετώπιση των ασθενών που προσέρχονται με πόνο στο στήθος

Στόχοι εισήγησης: 

• Εξοικείωση με τον αλγόριθμο του HEART SCORE
• Ενημέρωση για τα αποτελέσματα που αφορούν την χρησιμοποίηση του που υπάρχουν στο διεθνή χώρο
• Κατανόηση ότι τα περιστατικά που επισκέπτονται τα ΤΑΕΠ με πόνο στο στήθος αυξάνονται και ο χρόνος αναμονής τους πρέπει να αξιοποιείται

Μέθοδος: Το HEART SCORE αποτελεί εργαλείο διαστρωμάτωσης κινδύνου για τους ασθενείς που προσέρχονται με πόνο στο στήθος και υποψία Οξέος Στεφανιαίου Συνδρόμου (ΟΣΣ) και συμβάλλει στη λήψη κλινικής απόφασης. Συμπεριλαμβάνει πέντε μεταβλητές: το αναμνηστικό ιστορικό, το ηλεκτροκαρδιογράφημα, την ηλικία, τους παράγοντες κινδύνου, και τον βιοχημικό δείκτη μυοκαρδιακής νέκρωσης.

Αποτελέσματα: Το HEART SCORE, με κλίμακα 0 – 10, συμβάλλει στην αξιόπιστη και ταχεία αναγνώριση των ασθενών με υποψία ΟΣΣ, ταξινομώντας τους σε ομάδες χαμηλού, μέσου και υψηλού κινδύνου. Με τον χρόνο αναμονής στα ΤΑΕΠ να κλιμακώνεται συνεπεία της αυξημένης προσέλευσης και των ανεπαρκών διαθέσιμων ανθρώπινων και υλικών πόρων, το εν λόγω εργαλείο δύναται να αξιοποιηθεί κατά την αναμονή των ασθενών στην διαλογή, εφόσον αναδεικνύει άμεσα και μετρήσιμα τον βαθμό του κινδύνου για κάθε ασθενή, προκειμένου να λάβει την κατάλληλη αντιμετώπιση.

Συμπέρασμα: Η προγνωστική αξία του HEART SCORE ενισχύει την κλινική λήψη απόφασης των επαγγελματιών υγείας των ΤΑΕΠ, ενώ ταυτόχρονα διευκολύνει την επικοινωνία με τους ασθενείς, καθώς και όλη τη διεπιστημονική ομάδα.

ΣΥΝΟΔΟΣ 4B-1

ΜΕΘ: Μονάδα Εντατικής Θεραπείας ή Μονάδα Επικείμενου Θανάτου; Φροντίδα στο τέλος της ζωής.

Ασημακοπούλου Ευανθία, Δημητρακόπουλος Ιωάννης, Αργυριάδης Αλέξανδρος

Εισαγωγή: Η Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) είναι ο χώρος στον οποίο οι ασθενείς λαμβάνουν την πιο τεχνολογικά προηγμένη υποστήριξη της ζωής, με εξειδικευμένες θεραπείες που μπορούν να διατηρήσουν τη ζωή, παρά την ανεπάρκεια ή/και τη μόνιμη βλάβη των οργάνων. Παράλληλα, το ποσοστό θνησιμότητας στη ΜΕΘ φτάνει το 20%, και η φροντίδα του ασθενούς που πεθαίνει αποτελεί ένα συχνό αλλά και σημαντικό κομμάτι της εντατικής νοσηλευτικής φροντίδας

Σκοπός: Σκοπός της εργασίας αποτελεί η αναζήτηση των προκλήσεων των νοσηλευτών που φροντίζουν ασθενείς με βαριά και απειλητική για η ζωή τους νόσο, στη ΜΕΘ και των αντίστοιχων νοσηλευτικών παρεμβάσεων.

Υλικό και Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε βιβλιογραφική ανασκόπηση άρθρων στην ελληνική και αγγλική γλώσσα συναφών με το θέμα στις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων Pubmed, Scopus, Science Direct και Google Scolar, χρησιμοποιώντας ως λέξεις – κλειδιά : “End of Life Care”, “Critical care nursing”,  “Withholding/withdrawing treatment”

Αποτελέσματα: Το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό στη ΜΕΘ καθώς και η οικογένεια του ασθενούς αντιμετωπίζουν ένα δίλημμα: εάν η συνέχιση της υποστήριξης αποτελεί δικαιολογημένη προσπάθεια για την παράταση της ζωής ή αν η νόσος του ασθενή έχει φτάσει σε τέτοιο στάδιο που η εντατική θεραπεία είναι μάταιη και μετατοπίζει, απλώς, την ώρα του θανάτου. Οι διαδικασίες περιορισμού της υποστήριξης των ζωτικών λειτουργιών είναι: 1. η μη προσπάθεια καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης σε περίπτωση ανακοπής (Do Not-Attempt Resuscitation, DNAR), 2. η συγκράτηση οποιασδήποτε παρέμβασης για τη ζωή (Withholding treatment), 3. η απόσυρση μιας παρέμβασης σωτήριας για τη ζωή (Withdrawing treatment), 4. η χρήση αγωγής για τη συντόμευση του χρόνου ζωής (Active shortening of the dying process). Οι νοσηλευτικές παρεμβάσεις στη φροντίδα ασθενούς τελικού σταδίου στη ΜΕΘ στοχεύουν στην επικοινωνία, στην λήψη αποφάσεων με επίκεντρο τον ασθενή και την οικογένεια, στη συνεχιζόμενη φροντίδα, στη συναισθηματική και πρακτική υποστήριξη των συγγενών, στη διαχείριση των συμπτωμάτων, στην πνευματική υποστήριξη των ασθενών, καθώς και στην υποστήριξη των επαγγελματιών υγείας.

Συμπεράσματα: Η εξασφάλιση ενός αξιοπρεπούς και ανώδυνου τέλους για τον ασθενή στη ΜΕΘ συνιστά νοσηλευτικό καθήκον εξίσου επιτακτικό με την παροχή όλων των ενδεδειγμένων θεραπειών στον ασθενή που μπορεί να σωθεί.

Λέξεις Ευρετηρίου: «Φροντίδα στο τέλος της ζωής», «Εντατική νοσηλευτική φροντίδα»,  «συγκράτηση/απόσυρση θεραπείας»

ΣΥΝΟΔΟΣ 4B-2

Ανακουφιστική Φροντίδα και οι «Κρυμμένοι Ασθενείς» της ΜΕΘ

Λατζιά Μαρία, Χάράλάμπους Ανδρέάς

Εισαγωγή: Η Ανακουφιστική Φροντίδα αποτελεί την ολιστική προσέγγιση του ασθενή ως οντότητα, έχοντας υπόψιν φυσικές, πνευματικές και ψυχολογικές ανάγκες του. Επίσης, είναι ένα σημαντικό ζήτημα της δημόσιας υγείας, αφού αφορά την αξιοπρέπεια, την ταλαιπωρία, την φροντίδα των αναγκών και τ ην ποιότητα υγείας, υποστηρίζοντας όχι μόνον τους ασθενείς αλλά και τις οικογένειες τους. Οι οικογένειες των ασθενών αναφέρονται στην βιβλιογραφία ως «κρυμμένοι ασθενείς». Η ΜΕΘ αποτελεί έναν από τους χώρους του νοσοκομείου όπου οι οικογένειες των ασθενών υποφέρουν περισσότερο, επιφέροντας σημαντικές αλλαγές στην υγεία τους, αφού βιώνουν πολύ άγχος.

Στόχος: Η παρουσίαση στοχεύει αρχικά την ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας όσον αφορά την ανακουφιστική Φροντίδα καθώς επίσης τις ανάγκες των οικογενειών των ασθενών. Η αναγνώριση αυτώ ν κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του αγαπημένου τους προσώπου, μπορεί να προσφέρει ομαλότητα σ την μεταξύ σχέση των Επαγγελματιών υγείας και των οικογενειών. Μεθοδολογία: Έγινε ανασκόπηση σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων CINAHL, PubMed, Science Direct, Google Scholar για τον εντοπισμό άρθρων σχετιζόμενα με τη συγκεκριμένη παρουσίαση. Το αποτέλεσμα ήταν να ανιχνευθούν 21 άρθρα από τα οποία τα 14 αφορούσαν ποσοτικές μελέτες, τα 5 αφορούσαν ποιοτικές μελέτες και τα 2 ήταν μικτής μεθοδολογίας.

Αποτελέσματα: Διαφάνηκε μέσα από την βιβλιογραφία ότι οι οικογένειες των ασθενών έχουν αρκετές από τις ανάγκες τους ανεκπλήρωτες με αποτέλεσμα, αυτό να τους δημιουργεί αλλαγές στην υγεία το υς και να νιώθουν αποκομμένοι από την διαδικασία νοσηλείας του αγαπημένου τους.

Συζήτηση: Θα πρέπει να εδραιωθεί περισσότερο η έννοια της Ανακουφιστικής Φροντίδας όσον αφορά τους ασθενείς και τις οικογένειες τους, λόγω του ότι βιβλιογραφικά διαφάνηκε να υπάρχει κενό όσον αφορά στις σχέσεις των οικογενειών με τους επαγγελματίες υγείας. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην ικανοποιούνται οι ανάγκες των οικογενειών με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα αρνητικά συναισθήματα τα οποία βιώνουν οι οικογένειες και να αισθάνονται περιθωριοποίηση.

Λέξεις κλειδιά: Ανακουφιστική Φροντίδα, Οικογένειες ασθενών, ανάγκες, ΜΕΘ

ΣΥΝΟΔΟΣ 4B-3

Κατευθυντήρια Οδηγία για την έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπιση της Σήψης (Serving Sepsis Campaign, 2018)

Φωκά Μαρία

Εισαγωγή: Ραγδαία αύξηση παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των σηπτικών ασθενών, δηλαδή των ασθενών ο ανοσιακός μηχανισμός των οποίων στρέφεται εναντίον του ως αποτέλεσμα τροποποίησης που έχει υποστεί από μικρόβια. Η κατάσταση αυτή που ονομάζεται σήψη (χαρακτηρίζεται και σηπτικό σύνδρομο), αποτελεί μια μορφή ακραίας λοίμωξης, η οποία οδηγεί σε οργανική δυσλειτουργία ή ακόμα και στο θάνατο.

Στόχος: Η παρουσίαση στοχεύει αρχικά στην ενημέρωση των νοσηλευτών όσο αναφορά το σηπτικό σύνδρομο καθώς επίσης την μεγάλη σημασία της αναγνώρισης των πρώιμων σημείων της σήψης. Επιπρόσθετα, η γνώση και η εφαρμογή των πρώτων – σημαντικών παρεμβάσεων αντιμετώπισης της σήψης θα συμβάλει σημαντικά στην αύξηση των πιθανοτήτων τελικής επιβίωσης του ασθενούς.

Μεθοδολογία: Έγινε ανασκόπηση σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων CINAHL, PubMed, Science Direct, Google Scholar για τον εντοπισμό άρθρων σχετιζόμενα με τη συγκεκριμένη παρουσίαση. Εντοπίστηκε η αναθεωρημένη έκδοση της Κλινικής Κατευθυντήριας Οδηγίας για την έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπιση της Σήψης «The Surviving Sepsis Campaign Bundle: 2018 Update» η οποία υποστηρίζεται από διεθνή επιστημονικά σώματα που μελετούν την έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπιση της σήψης.

Αποτελέσματα: Διαφάνηκε μέσα από την μελέτη της Κλινικής Κατευθυντήριας Οδηγίας για την έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπιση της Σήψης «The Surviving Sepsis Campaign Bundle: 2018 Update» η ανάγκη όπως οι νοσηλευτές ενημερωθούν για τις συστάσεις και να είναι σε θέση να λαμβάνουν μέτρα τα οποία θα συμβάλλουν στην   έγκαιρη αναγνώριση και ορθή αντιμετώπιση του σηπτικού ασθενή κατά το σημαντικό πρώτο 5ωρο από τη στιγμή της εκδήλωσης της σήψης.

Συζήτηση: Θα πρέπει να εδραιωθεί περισσότερο η σημασία της έγκαιρης αναγνώρισης και αντιμετώπισης των σηπτικών ασθενών ανάμεσα στους νοσηλευτές. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα την αναχαίτιση του σηπτικού συνδρόμου και τη μείωση των περιπτώσεων που οδηγούνται σε πολυοργανική ανεπάρκεια ή/και θάνατο.

Λέξεις κλειδιά: Σηπτικό Σύνδρομο, Βαριά πάσχοντας, Πολυοργανική ανεπάρκεια

ΣΥΝΟΔΟΣ 4B-4

Νοσηλευτική φροντίδα παροχετευτικών καθετήρων τύπου pigtail

Δρακομαθιουλάκης Μιχαήλ

Εισαγωγή/ υπόβαθρο: Οι παροχετευτικοί καθετήρες τύπου pigtail τυγχάνουν ευρείας χρήσης στα πεδία της επεμβατικής ακτινολογίας, της επεμβατικής ακτινο-ογκολογίας, αλλά και της επεμβατικής καρδιολογίας, τόσο σε επεμβάσεις ρουτίνας (π.χ. νεφροστομίες, χολλαγγειογραφίες ή χολοκυστογραφίες), σε οξέα αλλά και χρόνια περιστατικά, όσο και σε επείγοντα συμβάματα (π.χ. περικαρδιακές ή ασκητικές συλλογές).

Σκοπός και στόχοι: Να ανευρεθούν οι βέλτιστες πρακτικές νοσηλευτικής φροντίδας των παροχετευτικών καθετήρων τύπου pigtail, βάσει των διεθνών κλινικών κατευθυντηρίων γραμμών.

Μέθοδος: Βιβλιογραφική ανασκόπηση (Ιούνιος-Σεπτέμβριος 2019) των ισχυόντων κλινικών κατευθυντηρίων γραμμών: 1) της Καρδιαγγειακής και Επεμβατικής Ακτινολογικής Εταιρείας της Ευρώπης (CIRSE), 2) του Βασιλικού Κολλεγίου Νοσηλευτικής (RCN) και του Βασιλικού Κολλεγίου Ακτινολόγων (RCR) του Ηνωμένου Βασιλείου,  και 3) του Αμερικανικού Κολλεγίου Ακτινολογίας (ACR) και της Εταιρείας Επεμβατικής Ακτινολογίας (SIR) των Ηνωμένων Πολιτειών.

Αποτελέσματα: Η σημασία της ορθής νοσηλευτικής φροντίδας των παροχετευτικών καθετήρων τύπου pigtail τονίζεται σε όλα τα κείμενα των κατευθυντηρίων γραμμών ως βασικός προσδιοριστής της ποιοτικής παροχής φροντίδας υγείας, στον κλινικό χώρο, αλλά και στην κοινότητα.

Η νοσηλευτική φροντίδα συνίσταται στο τρίπτυχο: α) της φροντίδας του σημείου εισόδου, προς αποφυγή μολύνσεων και δημιουργίας φλεγμονής, β) των συχνών πλύσεων (τουλάχιστον τρεις ημερησίως) των καθετήρων απλής ροής, προς αποφυγή δημιουργίας πηγμάτων που δυνατόν να αποφράξουν τον αυλό, και γ) στην καταγραφή των παροχετευομένων υγρών και στην ορθή διαχείρισή τους, ως μολυσματικών βιολογικών αποβλήτων.

Συμπεράσματα, κλινικές εφαρμογές ευρημάτων και εισηγήσεις: Η ορθή νοσηλευτική φροντίδα των παροχετευτικών καθετήρων βελτιώνει σημαντικά την ποιότητα της παρεχόμενης φροντίδας υγείας, ιδίως σε χρόνιους ασθενείς, οι οποίοι πρέπει να φέρουν τον καθετήρα για μακρά χρονικά διαστήματα.

Η εκπαίδευση των κλινικών νοσηλευτών και των νοσηλευτών της κοινότητας στις βέλτιστες πρακτικές φροντίδας αυτών των καθετήρων μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην βελτίωση της παρεχόμενης νοσηλευτικής φροντίδας τόσο στον κλινικό χώρο, όσο και στην κοινότητα.

ΣΥΝΟΔΟΣ 4B-5

Ταξιδιωτική Ιατρική

Χουβαρτάς Πολύβιος

Εισαγωγή: Η ταξιδιωτική ιατρική αποτελεί τον τομέα υπηρεσιών υγείας που ασχολείται κυρίως με την πρόληψη των νοσημάτων που αφορούν στον ταξιδιώτη και κατά δεύτερο λόγο, με την εκτίμηση και την αντιμετώπιση του ταξιδιώτη που νοσεί μετά την επιστροφή του ( Waner et al.2000, Pasini 1989 ). Τα διεθνή ταξίδια ιδίως σε αναπτυσσόμενες χώρες έχουν αυξηθεί πάρα πολύ τα τελευταία χρόνια, λόγω  και της εύκολης μετακίνησης από μια χώρα σε άλλη.  Ανάλογα με το είδος του ταξιδιού, την χρονική διάρκεια του και τις συνθήκες διαμονής, οι ταξιδιώτες κινδυνεύουν να μολυνθούν από κάποιο λοιμώδες νόσημα. Τα λοιμώδη νοσήματα ευθύνονται για τις μισές περίπου νοσήσεις και θανάτους στις περισσότερες αναπτυσσόμενες χώρες.

Σκοπός: Η Ενημέρωση των Νοσηλευτών και γενικότερα των επαγγελματιών υγείας, για το ρόλο της Ταξιδιωτικής Ιατρικής στη Δημόσια Υγεία καθώς επίσης και για το πως γίνεται η σωστή διαχείριση των περιστατικών.

Μέθοδος: Αναζήτηση δεδομένων βάσει κριτηρίων και κατευθυντήριων οδηγιών, στις ιστοσελίδες διεθνών και ευρωπαϊκών οργανισμών: ECDC, CDC, UNAIDS, WHO καθώς επίσης και δεόμενα από το Υπουργείο Υγείας και την πολιτική που εφαρμόζει.

Αποτελέσματα: Ο λειτουργός υγείας που ασχολείται με την ταξιδιωτική ιατρική θα πρέπει να λάβει πληροφορίες για τον πιθανό προορισμό, τη χρονική περίοδο που θα γίνει το ταξίδι,  το είδος του ταξιδιού καθώς και τον σκοπό του. Ο επαγγελματίας υγείας έχει ένα πολύπλοκο έργο αφού χρειάζεται να εκτιμήσει και να παράσχει τις απαραίτητες συμβουλές τόσο πριν από το ταξίδι (λήψη ιστορικού υγείας, πιθανών  κινδύνων ενός ταξιδιώτη), όσο και μετά το ταξίδι για προληπτικούς λόγους σε περιπτώσεις όπου ενδείκνυται ή για την διάγνωση και θεραπεία ενός προβλήματος υγείας που εμφανίζεται μετά το ταξίδι και πιθανώς σχετίζεται με αυτό.

Συμπεράσματα: Η διαχείριση του ταξιδιώτη είναι μια δυναμική διαδικασία, που απαιτεί κατάλληλη εκπαίδευση, γνώση των κινδύνων και ενεργητική διαδικασία ενημέρωσης, προκειμένου να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή συμμόρφωση σε μέτρα προφύλαξης ή μακροχρόνια αγωγή. Η ανάγκη εκπαίδευσης των επαγγελματιών υγείας, κρίνεται σημαντική έτσι ώστε να μπορούν να αξιολογήσουν τους πιθανούς κινδύνους και να διαχειριστούν αποτελεσματικά τους ταξιδιώτες.

ΣΥΝΟΔΟΣ 4B-6

Λοιμώδη Νοσήματα που Μεταδίδονται με Κουνούπια

Κωνσταντίνου Κώστας

Εισαγωγή: Τα κουνούπια δεν είναι απλά ενοχλητικά έντομα αλλά έχουν και την ικανότητα να μεταφέρουν και να μεταδίδουν με το τσίμπημά τους σημαντικά για τον άνθρωπο παθογόνα που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές ασθένειες και να οδηγήσουν ακόμα και στο θάνατο. Τέτοιες ασθένειες όπως η ελονοσία, ο κίτρινος πυρετός, ο Δάγκειος πυρετός, ο πυρετός του Δυτικού Νείλου, ο πυρετός Chikungunya προσβάλουν σχεδόν 700 εκατομμύρια ανθρώπους με πάνω από ένα εκατομμύριο θανάτους κάθε χρόνο. Με τη συνεχή δε  άνοδο των ταξιδιωτικών μετακινήσεων κανείς δεν είναι άνοσος και όλοι οι ταξιδιώτες που μετακινούνται σε ενδημικές περιοχές κινδυνεύουν να προσβληθούν από μια τέτοια ασθένεια μετά από τσίμπημα μολυσμένου κουνουπιού. Η Κύπρος το φετινό καλοκαίρι βρέθηκε αντιμέτωπη με μια πρωτόγνωρη καταγραφή κρουσμάτων από ιό του Δυτικού Νείλου, για τον οποίο θα γίνει ιδιαίτερη αναφορά.

Σκοπός: Η ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας σχετικά με τις λοιμώξεις που μεταδίδονται μέσω κουνουπιών στα πλαίσια της ταξιδιωτικής ιατρικής όσο και αυτά που αφορούν την Κύπρο.

Μέθοδος: Αναζήτηση δεδομένων βάσει κριτηρίων και κατευθυντήριων οδηγιών, στις ιστοσελίδες διεθνών και ευρωπαϊκών οργανισμών: ECDC, CDC, UNAIDS, WHO καθώς επίσης και δεόμενα από το Υπουργείο Υγείας και την πολιτική που εφαρμόζει.

Αποτελέσματα: Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος πρόληψης των λοιμώξεων που μεταδίδονται μέσω κουνουπιών, αφορά στη λήψη ατομικών μέτρων προστασίας ενώ ταυτόχρονα οι υγειονομικές υπηρεσίες λαμβάνουν επιπλέον μέτρα καταπολέμησής τους κυρίως με ψεκασμούς. Επίσης λαμβάνονται μέτρα αιμοεπαγρύπνησης για την ασφάλεια του αίματος από τα κέντρα αιμοδοσίας. Οι νοσηλευτές και επισκέπτριες υγείας στην Κύπρο συμμετέχουν ενεργά στη αντιμετώπιση του προβλήματος μέσω της συμπλήρωσης δελτίου επιδημιολογικής διερεύνησης εκάστου δηλωθέντος κρούσματος οδηγώντας σε σημαντικές πληροφορίες για τη λήψη επιπλέον μέτρων όπου χρειάζεται.

Συμπεράσματα: Η καλή γνώση των ασθενειών αυτών και των περιοχών όπου ενδημούν, η κατανόηση του μηχανισμού μετάδοσης τους καθώς και του κύκλου ζωής των υπεύθυνων κουνουπιών σε συνδυασμό με τη αντίληψη των μέτρων προστασίας για τα κουνούπια αποτελούν βασικό συστατικό της συμβουλευτικής σε ταξιδιώτες.

ΣΥΝΟΔΟΣ 5A-1

Τοξικότητα

Παπαγεωργίου Γιώργος

Εισαγωγή: Οι δηλητηριάσεις είναι συχνό φαινόμενο στην επείγουσα ιατρική. Οι ασθενείς εκτίθενται σε πιθανούς τοξικούς παράγοντες είτε κατά λάθος (έκθεση σε φυτοφάρμακα) είτε εσκεμμένα (κατάχρηση ουσιών ή απόπειρα αυτοκτονίας). Η έκβαση του ασθενούς εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως η δόση, τα χαρακτηριστικά της τοξίνης και την προ υπάρχουσα συννοσηρότητα.

Σκοπός: Η αποτελεσματική και γρήγορη αναγνώριση της δηλητηρίασης, η απομόνωση της τοξίνης και η έγκαιρη χορήγηση του αντίδοτου.

Μέθοδος: Έγινε αναζήτηση σε διάφορες διαδικτυακές βάσεις δεδομένων όπως Cinahl, Cochrane Library, PubMed, Google Scholar και Medscape. Μελετήθηκαν άρθρα, βιβλία, έρευνες και πρωτόκολλα, τα οποία δημοσιεύθηκαν μεταξύ 2012 – 2019. Επιλέχθηκαν οι μελέτες που απαντούσαν στα ερευνητικά ερωτήματα, με γλώσσα συγγραφής την αγγλική.

Αποτελέσματα: Οι επαγγελματίες υγείας συχνά καλούνται να αντιμετωπίσουν περιστατικά δηλητηριάσεων. Πολλοί από αυτούς τους ασθενείς χρειάζονται καλή κλινικό-εργαστηριακή παρακολούθηση μόνο. Για τους ασθενείς που προσέρχονται στα ΤΑΕΠ με σοβαρή δηλητηρίαση επείγουσες και άμεσες παρεμβάσεις πρέπει να γίνουν. Πολλά δηλητήρια δεν έχουν αντίδοτο και τις πλείστες φορές το δηλητήριο είναι άγνωστο. Η κατάλληλη και εξειδικευμένη υποστηρικτική νοσηλεία είναι ίσως η πιο σημαντική διεργασία σε αυτές τις περιπτώσεις. Η αναγνώριση της τοξίνης μέσω του ιστορικού ή/και μέσω του τοξίδρομου (τοξικότητα και σύνδρομο) ή/και των κλινικών αποτελεσμάτων πρέπει να επιχειρηθεί νωρίς. Αναγνωρίζοντας την τοξίνη μπορεί να δοθεί το αντίδοτο, αν υπάρχει, αυξάνοντας με αυτό τον τρόπο την επιβίωση.

Εισηγήσεις: Ενημέρωση σε πρώτο στάδιο των επαγγελματιών υγείας για τα τοξίδρομα, τις πιο κοινές δηλητηριάσεις και τα πιθανά αντίδοτα. Δημιουργία εκπαιδευτικών προγραμμάτων και υιοθέτηση διεθνών πρωτοκόλλων σε θέματα δηλητηριάσεων.

ΣΥΝΟΔΟΣ 5A-2

Το HEART SCORE στη διαλογή του ΤΑΕΠ

Ρώσσης Χρίστος, Παπαγεωργίου Γιώργος, Μπουζίκα Μερόπη

Εισαγωγή: Τα Οξέα Στεφανιαία Σύνδρομα (ΟΣΣ) αποτελούν διεθνώς κύρια αιτία θνητότητας και νοσηρότητας. Ο πόνος στο στήθος είναι η 2^η αιτία επισκέψεων ασθενών στα ΤΑΕΠ, με μόνο το 10% των ασθενών να αφορά σε ΟΣΣ, ενώ το 5% των ασθενών αυτών λαμβάνει εσφαλμένα εξιτήριο.

Σκοπός εισήγησης: Παρουσίαση αλγόριθμου HEART SCORE, για αξιολόγηση και αντιμετώπιση των ασθενών που προσέρχονται με πόνο στο στήθος

Στόχοι εισήγησης: 

• Εξοικείωση με τον αλγόριθμο του HEART SCORE
• Ενημέρωση για τα αποτελέσματα που αφορούν την χρησιμοποίηση του που υπάρχουν στο διεθνή χώρο
• Κατανόηση ότι τα περιστατικά που επισκέπτονται τα ΤΑΕΠ με πόνο στο στήθος αυξάνονται και ο χρόνος αναμονής τους πρέπει να αξιοποιείται

Μέθοδος: Το HEART SCORE αποτελεί εργαλείο διαστρωμάτωσης κινδύνου για τους ασθενείς που προσέρχονται με πόνο στο στήθος και υποψία Οξέος Στεφανιαίου Συνδρόμου (ΟΣΣ) και συμβάλλει στη λήψη κλινικής απόφασης. Συμπεριλαμβάνει πέντε μεταβλητές: το αναμνηστικό ιστορικό, το ηλεκτροκαρδιογράφημα, την ηλικία, τους παράγοντες κινδύνου, και τον βιοχημικό δείκτη μυοκαρδιακής νέκρωσης.

Αποτελέσματα: Το HEART SCORE, με κλίμακα 0 – 10, συμβάλλει στην αξιόπιστη και ταχεία αναγνώριση των ασθενών με υποψία ΟΣΣ, ταξινομώντας τους σε ομάδες χαμηλού, μέσου και υψηλού κινδύνου. Με τον χρόνο αναμονής στα ΤΑΕΠ να κλιμακώνεται συνεπεία της αυξημένης προσέλευσης και των ανεπαρκών διαθέσιμων ανθρώπινων και υλικών πόρων, το εν λόγω εργαλείο δύναται να αξιοποιηθεί κατά την αναμονή των ασθενών στην διαλογή, εφόσον αναδεικνύει άμεσα και μετρήσιμα τον βαθμό του κινδύνου για κάθε ασθενή, προκειμένου να λάβει την κατάλληλη αντιμετώπιση.

Συμπέρασμα: Η προγνωστική αξία του HEART SCORE ενισχύει την κλινική λήψη απόφασης των επαγγελματιών υγείας των ΤΑΕΠ, ενώ ταυτόχρονα διευκολύνει την επικοινωνία με τους ασθενείς, καθώς και όλη τη διεπιστημονική ομάδα.

ΣΥΝΟΔΟΣ 5A-3

Ο Νοσηλευτής Προηγμένης Πρακτικής στην Οξεία Φροντίδα

Χριστοφή Παρασκευή

Εισαγωγή: Ο θεσμός του Νοσηλευτή Προηγμένης Πρακτικής (ΝΠΠ) υφίσταται εδώ και δεκαετίες, αρχικά στον τομέα της πρωτοβάθμιας φροντίδας και πιο πρόσφατα στα νοσηλευτήρια. Η αυξημένη ανάγκη για εμπειρογνώμονες επαγγελματίες υγείας, για φροντίδα σε ασθενείς με οξείες ή/και πολύπλοκες καταστάσεις επιβάλλει την αξιοποίηση του ΝΠΠ στην Οξεία Φροντίδα, ως θεμελιώδες μέτρο ενίσχυσης των προσπαθειών για διατήρηση της ασφάλειας και αποτελεσματικότητας.

Σκοπός: Η διερεύνηση της συμβολής του ΝΠΠ Οξείας Φροντίδας στα συστήματα υγείας

Μέθοδος: Χρησιμοποιήθηκαν κατά την περίοδο Σεπτεμβρίου 2019, οι βάσεις δεδομένων: Academic Search Complete (EBSCO), Cinahl, Cochrane Library, Science Direct, Wiley-Blackwell (Wiley Online Library). Μελετήθηκαν άρθρα, βιβλία, έρευνες και ανασκοπήσεις σε διεθνές επίπεδο, οι οποίες δημοσιεύθηκαν μεταξύ 2000 – 2019. Επιλέχθηκαν οι μελέτες που απαντούσαν στα ερευνητικά ερωτήματα, με γλώσσα συγγραφής την αγγλική και την ελληνική.

Αποτελέσματα: Ο ρόλος του ΝΠΠ στην Οξεία Φροντίδα αναπτύσσεται ταχέως ανά το παγκόσμιο. Οι περισσότερες χώρες αξιοποιούν τον θεσμό του ΝΠΠ, ως ένα εκτεταμένο ρόλο επαγγελματία υγείας, που επιφέρει πολλαπλά οφέλη τόσο στους ασθενείς και τις οικογένειές τους ενισχύοντας την ικανοποίησή τους, όσο και στα συστήματα υγείας, εφόσον είναι οικονομικά αποδοτικός σε σχέση με τις υπηρεσίες που προσφέρει. Ο ΝΠΠ αναλαμβάνει μια πληθώρα δραστηριοτήτων, καθότι είναι άρτια εκπαιδευμένος, ώστε να παρέχει με επάρκεια άμεση και έμμεση φροντίδα σε οξεία και πολύπλοκα περιστατικά, να συμβουλεύει και να εκπαιδεύει ασθενείς και οικείους τους, συμμετέχοντας έτσι στην πρόληψη και την προαγωγή της υγείας. Επιπρόσθετα, ως φορέας καινοτομιών και αρωγός στην επίλυση προβλημάτων υγείας και δεοντολογίας, συμβάλλει δυναμικά στη μεταμόρφωση της υπάρχουσας οργανωτικής δομής, διαμορφώνοντας και αξιοποιώντας ερευνητικά δεδομένα και αναπτύσσοντας προγράμματα και διαδικασίες, για διασφάλιση και βελτίωση της ποιότητας και μείωση του κόστους.

Εισηγήσεις: Προκειμένου να εφαρμοσθεί επιτυχώς ο ρόλος του ΝΠΠ απαιτείται η στήριξή του από τους νοσηλευτές καθώς και τα επίσημα νοσηλευτικά σώματα και φορείς. Αφετέρου, η επίτευξη κλίματος συνεργασίας με το ιατρικό επάγγελμα θα συμβάλει στον μέγιστο βαθμό, σε συνδυασμό με την αναγνώρισή του από την Πολιτεία ως αναγκαιότητα στο σύστημα υγείας και όχι απλώς επιλογή.

ΣΥΝΟΔΟΣ 5A-4

Μη Επεμβατικός Μηχανικός Αερισμός στα Τμήματα Ατυχημάτων κι Επειγόντων Περιστατικών

Χριστοφή Παρασκευή, Λαμπρινού Αικατερίνη, Παλάζης Λάκης

Εισαγωγή: Ο Μη Επεμβατικός Μηχανικός Αερισμός (ΜΕΜΑ) αποτελεί σύσταση των επιστημονικών κοινοτήτων ως εργαλείο πρώτης γραμμής για ασθενείς με Οξεία Αναπνευστική Ανεπάρκεια (ΟΑΑ). Η επιτυχής εφαρμογή του σχετίζεται με πλειάδα παραγόντων, συμπεριλαμβανομένης της έγκαιρης έναρξης της θεραπείας.

Σκοπός: Η ανάδειξη της σημαντικότητας της έναρξης της θεραπείας με ΜΕΜΑ στους ασθενείς με ΟΑΑ από την πρώτη στιγμή της άφιξής τους στο νοσοκομείο.

Μέθοδος: Χρησιμοποιήθηκαν κατά την περίοδο 2012 – 2019, οι βάσεις δεδομένων: Academic Search Complete (EBSCO), Cinahl, Cochrane Library, Science Direct, Wiley-Blackwell (Wiley Online Library). Μελετήθηκαν άρθρα, βιβλία, έρευνες και ανασκοπήσεις σε διεθνές επίπεδο, οι οποίες δημοσιεύθηκαν μεταξύ 2000 – 2019. Επιλέχθηκαν οι μελέτες που απαντούσαν στα ερευνητικά ερωτήματα, με γλώσσα συγγραφής την αγγλική.

Αποτελέσματα: Ο ΜΕΜΑ αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του εξοπλισμού εκάστου ΤΑΕΠ στην πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ και των ΗΠΑ, καθώς και στο ΗΕ, όπου χρησιμοποιείται σαν εργαλείο πρώτης γραμμής για ασθενείς με ΟΑΑ, για ύφεση των συμπτωμάτων, βελτίωση της οξυγόνωσης και αποκατάσταση της οξέωσης, καθώς και μείωση της συχνότητας διασωλήνωσης και της θνητότητας. Ένεκα της αναγνώρισης του οφέλους της έγκαιρης έναρξής του, σε αρκετές χώρες η θεραπεία αρχίζει από το προνοσοκομειακό περιβάλλον φροντίδας. Οι εκπαιδευμένοι στο αντικείμενο νοσηλευτές, ως επαγγελματίες που υπερέχουν στη συνέχεια της φροντίδας, δύνανται να αρχίζουν και να διευθύνουν τη θεραπεία με ΜΕΜΑ, επί πλήρωσης κριτηρίων και απουσίας αντενδείξεων. Ανασταλτικοί παράγοντες για την εφαρμογή διαφαίνεται να είναι η ανεπάρκεια της ιατρονοσηλευτικής γνώσης, καθώς και η ένδεια του συναφούς υλικοτεχνικού εξοπλισμού.

Εισηγήσεις: Τα εκπαιδευτικά προγράμματα στο αντικείμενο του ΜΕΜΑ, θα συμβάλουν στην αναγνώριση της σημαντικότητας της έγκαιρης έναρξης της θεραπείας, σε συνδυασμό με την ορθή επιλογή ασθενών, συσκευών και εξοπλισμού, για ασφαλή, αποτελεσματική και οικονομικά αποδοτική φροντίδα των ασθενών με ΟΑΑ.

ΣΥΝΟΔΟΣ 5B-1

Οι Συνέπειες της Κατανάλωσης Αλκοόλ και Άλλων Ουσιών Κατά την Εγκυμοσύνη και την Περίοδο Θηλασμού

Ελισσαίου Ξενοφώντος Αφροδίτη

Μέσα από την εισήγηση θα γίνει ορισμός του συνδρόμου εμβρυακού αλκοολισμού, θα αναφερθούν κάποια στατιστικά στοιχεία και θα αναλυθεί η δράση της αλκοόλης στα διάφορα τρίμηνα της κύησης καθώς και στην περίοδο του θηλασμού. Επίσης θα γίνει αναφορά στην δράση διαφόρων παραισθησιογόνων ουσιών και του καπνίσματος στην περίοδο της κύηση και του θηλασμού.

ΣΥΝΟΔΟΣ 5B-2

Μηχανισμός εντοπισμού: ο ρόλος και η προσέγγιση των Διαιτολόγων και Διατροφολόγων

Ντάφλος Νικόλαος

Το σύνδρομο του εμβρυικού αλκοολισμού καθώς και το φάσμα της διαταραχής του εμβρυικού αλκοολισμού είναι ένα θέμα που πολλές φορές οι επαγγελματίες υγείας τείνουν να ξεχνούν. Είναι σύνηθες στην καθημερινή πρακτική, ενώ στα πλαίσια της αξιολόγησης του ατόμου γίνεται αναφορά στην πρόσληψη οινοπνεύματος, τελικά η όλη προσέγγιση να περιορίζεται σε μια απλή καταγραφή της πρόσληψης όταν το άτομο καταναλώνει φαινομενικά μικρές ποσότητες. Ο Διαιτολόγος Διατροφολόγος ως κατεξοχήν ειδικός της διατροφής αποτελεί πυλώνα εντοπισμού γυναικών υψηλού κινδύνου για να φέρουν στον κόσμο παιδί με το σύνδρομο ή το φάσμα. Κατά την συνέντευξη λαμβάνοντας περιβαλλοντικά στοιχεία όπως ένα περιβάλλον που προκαλεί άγχος, συνθήκες βίας κα. αλλά και στοιχεία από το διατροφικό ιστορικό όπως οι προσλήψεις αλκοόλ πριν από την εγκυμοσύνη, αποτελούν προγνωστικά στοιχεία και σημεία επαγρύπνησης. Το βάρος και οι θρεπτική κατάσταση της εγκύου επίσης μπορούν να δώσουν σημαντική πληροφορία για τον κίνδυνο εμφάνισης του συνδρόμου και του φάσματος όπου συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά κατέχουν προεξέχοντα ρόλο. Εδώ ο χαμηλός δείκτης μάζας σώματος και η δυσθρεψία αυξάνουν τον κίνδυνο της εμφάνισης, ενώ θρεπτικά συστατικά που σχετίζονται με το σύνδρομο ή το φάσμα είναι τόσο βιταμίνες όπως η Α, D και Ε, μέταλλα όπως Ca, Fe, αλλά και τα ω-3 λιπαρά οξέα μεταξύ άλλων. Τρόποι πρόληψης περιλαμβάνουν τη σωστή ενημέρωση για τους κινδύνους της κατανάλωσης αλκοόλ, η ενίσχυση της αίσθησης της αυτοαποτελεσματικότητας καθώς και η εκπαίδευση πάνω στις μονάδες πρόσληψης αλκοόλης και των ποσοτήτων από τις οποίες αυτές μπορούν να προσληφθούν. Τέλος ο ρόλος της διατροφικής προσέγγισης του θέματος συνεχίζει και στα παιδιά που πάσχουν, τα οποία φαίνεται πως παρουσιάζουν συγκεκριμένες διατροφικές ιδιαιτερότητες. Στο μέλλον φαίνεται ότι η έρευνα θα φέρει στο φως περισσότερα στοιχεία για τον ρόλο της διατροφής τόσο στην πρόληψη όσο και αντιμετώπιση του συνδρόμου ή του φάσματος της διαταραχής του εμβρυικού αλκοολισμού.

ΣΥΝΟΔΟΣ 5B-3

Μηχανισμός εντοπισμού: ο ρόλος και η προσέγγιση των Διαιτολόγων και Διατροφολόγων

Πλυτά Λεοντίου Στέλλα

Εισαγωγή: Η εγκυμοσύνη είναι ένα φυσιολογικό γεγονός στον κύκλο της ζωής της γυναίκας. Επέρχονται πολλές αλλαγές τόσο σωματικές όσο και συναισθηματικές τις οποίες η έγκυος γυναίκα καλείται να αντιμετωπίσει. Είναι όμως εξίσου σημαντικό να υιοθετήσει κατά την εγκυμοσύνη και την λοχεία  υγιείς συνήθειες όπως σωστή διατροφή και άσκηση, ενώ ταυτόχρονα να αποφεύγει συνήθειες οι οποίες μπορεί να αποβούν επιβλαβείς για το έμβρυο αλλά και για την ίδια.

Ως εκ τούτου είναι απαραίτητο να ενημερωθεί η έγκυος για τις αρνητικές συνέπειες της κατανάλωσης του αλκοόλ και του καπνίσματος στην εγκυμοσύνη, ενώ ταυτόχρονα οι επαγγελματίες υγείας να ενημερωθούν μέσω κλινικών κατευθυντήριων οδηγιών για τον έγκαιρο εντοπισμό και την σωστή διαχείριση περιστατικών των εγκύων χρήσης ή κατάχρησης αλκοόλ, τα οποία μπορούν να οδηγήσουν στο Σύνδρομο Εμβρυϊκού Αλκοολισμού – ΣΕΑ.

Στόχοι εισήγησης:

• Η ενημέρωση των μαιών/μαιευτών και νοσηλευτών για το σύνδρομο εμβρυικού αλκοολισμού
• Να τονιστούν οι συνέπειες της κατανάλωσης αλκοόλ και άλλων ουσιών στην εγκυμοσύνη
• Ποιος ο μηχανισμός και ο ρόλος των επαγγελματιών υγείας, διαιτολόγου, μαία/μαιευτή, γυναικολόγου στον εντοπισμό του συνδρόμου εμβρυικού αλκοολισμού

Συνήθως λόγω της δύσκολης ανίχνευσης περιστατικών κατάχρησης στα αρχικά στάδια, ο εντοπισμός και παραπομπή της εγκύου/γυναίκας γίνεται όταν το άτομο είναι ήδη εξαρτημένο. Η μαία/μαιευτής θα πρέπει να εντοπίζουν ή /και να εκμαιεύουν μέσα από το ιστορικό της εγκύου σε κλίμα πλήρης εχεμύθειας και εμπιστοσύνης, χρησιμοποιώντας σωστές δεξιότητες επικοινωνίας και προσέγγισης, τους παράγοντες κινδύνου για κατάχρηση αλκοόλ ή/και ουσιών κατά την εγκυμοσύνη και λοχία.

Ο ρόλος των επαγγελματιών υγείας καθίσταται καίριος στην παροχή πληροφοριών και στην έγκαιρη ενημέρωση των εγκύων αλλά και των γυναικών στην αναπαραγωγική ηλικία. Επίσης στον εντοπισμό, την σωστή διαχείριση καθώς και παραπομπή περιστατικών χρήσης ή κατάχρησης αλκοόλ και ουσιών στους αρμόδιους επαγγελματίες και υπηρεσίες. Η συμμετοχή της πολιτείας είναι ουσιαστική με την λήψη μέτρων, έντυπου υλικού και την στήριξη των επαγγελματιών υγείας μέσα από την κατάλληλη εκπαίδευση.

ΣΥΝΟΔΟΣ 5B-4

Σύγχρονες διαπολιτισμικές προσεγγίσεις στην κοινότητα: Μελέτη περίπτωσης ακρωτηριασμού γεννητικών οργάνων

Αργυριάδης Αλέξανδρος, Ασημακοπούλου Ευανθία, Αργυριάδη Αγάθη, Δημητρακόπουλος Ιωάννης

Εισαγωγή: Η εγκυμοσύνη είναι ένα φυσιολογικό γεγονός στον κύκλο της ζωής της γυναίκας. Επέρχονται πολλές αλλαγές τόσο σωματικές όσο και συναισθηματικές τις οποίες η έγκυος γυναίκα καλείται να αντιμετωπίσει. Είναι όμως εξίσου σημαντικό να υιοθετήσει κατά την εγκυμοσύνη και την λοχεία  υγιείς συνήθειες όπως σωστή διατροφή και άσκηση, ενώ ταυτόχρονα να αποφεύγει συνήθειες οι οποίες μπορεί να αποβούν επιβλαβείς για το έμβρυο αλλά και για την ίδια.

Ως εκ τούτου είναι απαραίτητο να ενημερωθεί η έγκυος για τις αρνητικές συνέπειες της κατανάλωσης του αλκοόλ και του καπνίσματος στην εγκυμοσύνη, ενώ ταυτόχρονα οι επαγγελματίες υγείας να ενημερωθούν μέσω κλινικών κατευθυντήριων οδηγιών για τον έγκαιρο εντοπισμό και την σωστή διαχείριση περιστατικών των εγκύων χρήσης ή κατάχρησης αλκοόλ, τα οποία μπορούν να οδηγήσουν στο Σύνδρομο Εμβρυϊκού Αλκοολισμού – ΣΕΑ.

Στόχοι εισήγησης:

• Η ενημέρωση των μαιών/μαιευτών και νοσηλευτών για το σύνδρομο εμβρυικού αλκοολισμού
• Να τονιστούν οι συνέπειες της κατανάλωσης αλκοόλ και άλλων ουσιών στην εγκυμοσύνη
• Ποιος ο μηχανισμός και ο ρόλος των επαγγελματιών υγείας, διαιτολόγου, μαία/μαιευτή, γυναικολόγου στον εντοπισμό του συνδρόμου εμβρυικού αλκοολισμού

Συνήθως λόγω της δύσκολης ανίχνευσης περιστατικών κατάχρησης στα αρχικά στάδια, ο εντοπισμός και παραπομπή της εγκύου/γυναίκας γίνεται όταν το άτομο είναι ήδη εξαρτημένο. Η μαία/μαιευτής θα πρέπει να εντοπίζουν ή /και να εκμαιεύουν μέσα από το ιστορικό της εγκύου σε κλίμα πλήρης εχεμύθειας και εμπιστοσύνης, χρησιμοποιώντας σωστές δεξιότητες επικοινωνίας και προσέγγισης, τους παράγοντες κινδύνου για κατάχρηση αλκοόλ ή/και ουσιών κατά την εγκυμοσύνη και λοχία.

Ο ρόλος των επαγγελματιών υγείας καθίσταται καίριος στην παροχή πληροφοριών και στην έγκαιρη ενημέρωση των εγκύων αλλά και των γυναικών στην αναπαραγωγική ηλικία. Επίσης στον εντοπισμό, την σωστή διαχείριση καθώς και παραπομπή περιστατικών χρήσης ή κατάχρησης αλκοόλ και ουσιών στους αρμόδιους επαγγελματίες και υπηρεσίες. Η συμμετοχή της πολιτείας είναι ουσιαστική με την λήψη μέτρων, έντυπου υλικού και την στήριξη των επαγγελματιών υγείας μέσα από την κατάλληλη εκπαίδευση.